معروف سی و سه مرده - استادیار و هیئت علمی گروه آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
شبنم پیروتی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک و حفاظت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (Ks)،یکی از مهمترین مشخصات هیدرودینامیکی خاک است که در بسیاری از مطالعات آبی،آبیاری و زهکشی از جمله،طراحی شبکه های زهکشی و محاسبه فاصله زهکش های زیرزمینی مورد توجه قرار می گیرد.روش های تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع،روش های صحرایی و روش های مزرعه ای می باشد.هدف از این مطالعه اندازه گیری هدایت هیدرولیکی اشباع به دو روش چاهک و بارافتان و بدست آوردن بهترین رابطه بین دو روش مذکور و تعمیم دادن این رابطه به خاک های مشابه با منطقه تحقیق.برای مقایسه روش صحرایی چاهک با روش آزمایشگاهی بارافتان در ارضی زهدار شهرستان مهاباد در ده نقطه چاهک هایی جهت تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع حفر شد.در هر چاچهک،روش چاهک در چهار تکرار انجام گردید.روش بارافتان نیز در آزمایشگاه روی نمونه هلی افقی خاک گرفته شده از هر چاهک،در چهار تکرار اندازه گیری شد.مقادیر اندازه گیری شده با دو روش چاهک و بارافتان مقایسه و آنالیز شد که نتایج بدست آمده نشان داد بهترین رابطه آماری هدایت هیدرولیکی اشباع بدست آمده از هر دو روش فوق،یک رابطه لگاریتمی با ضریب همبستگی 0/52 از آنجایی که بر خلاف روش های صحرایی که نیازمند صرف وقت و هزینه فراوان است،روش های ازمایشگاهی ساده تر و کم هزینه تر می باشد.با دانستن رابطه بین دو روش فوق،تخمین مقدار تقریبی هدایت هیدرولیکی به روش چاهک در خاک های مناطق مشابه یا منطقه مطالعه ی حاضر (از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی )،با اندازه گیری هدایت هیدرولیکی اشباع به روش بار افتان و بدون صرف هزینه های اضافی،امکان پذیر خواهد بود.

هدایت هیدرولیکی اشباع ،روش چاهک،روش بارافتان،رابطه