نقش تغییر کاربری اراضی شهری در افزایش درآمدهای پایدار شهرداری

تغییر کاربری اراضی شهری به عنوان یکی از راهبردهای مدیریت زمین در کالن شهرها، تاثیرات عمیقی بر پویایی اقتصادی، الگوی توسعه فضایی و تامین مالی شهرداریها دارد. با توجه به افزایش چالش های تامین مالی پایدار برای مدیریت شهری، نقش تغییر کاربری اراضی در بهینه سازی منابع درآمدی شهرداری ها اهمیت دوچندانی یافته است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی شهری بر افزایش درآمدهای پایدار شهرداری از منظر اقتصادی و سیاستگذاری شهری است. در این راستا، پژوهش حاضر با روش کتابخانه ای و مرور نظام مند مطالعات پیشین، به تحلیل سازوکارهای اثرگذاری تغییر کاربری بر نظام مالی شهری پرداخته و تجارب موفق بین المللی را مورد واکاوی قرار داده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تغییر کاربری اراضی، زمانی که در چارچوب سیاست های یکپارچه و مبتنی بر تحلیل هزینه های-فایده انجام شود، می تواند منبعی پایدار برای تامین مالی شهرداری ها ایجاد کند. این تغییرات عمدتا از طریق افزایش ارزش زمین، ارتقای تراکم ساختمانی و توسعه کاربری های با بازده اقتصادی باال، موجب افزایش درآمدهای ناشی از عوارض و مالیات شهری می شوند. با این حال، اثرات تغییر کاربری اراضی به شدت وابسته به کیفیت مدیریت شهری، شفافیت سیاستگذاری و نحوه تخصیص منابع حاصل از این فرآیند است. بررسی مدل های موفق در شهرهای توسعه یافته نشان می دهد که بهره گیری از ابزارهایی مانند انتقال حقوق توسعه، تراکم فروشی و نظام قیمت گذاری مبتنی بر ارزش واقعی زمین، موجب افزایش کارایی مالی و کاهش پیامدهای منفی تغییر کاربری می شود. نتیجه گیری پژوهش بیانگر آن است که تغییر کاربری اراضی می تواند به عنوان یک ابزار موثر در تقویت منابع مالی شهرداری ها عمل کند، مشروط بر آنکه در قالب یک نظام مدیریتی منسجم و همراه با نظارت های دقیق اقتصادی و اجتماعی به اجرا درآید. عدم توجه به این الزامات، نه تنها منجر به ایجاد عدم تعادلی فضایی و نابرابری در دسترسی به زیرساخت های شهری خواهد شد، بلکه می تواند به افزایش سوداگری زمین و کاهش اثربخشی سیاست های مالی شهری منجر گردد.

Keywords:

اقتصاد شهری , پایداری مالی , تغییر کاربری اراضی , مدیریت شهری