زهرا مسعودی - مدرس آموزشکده فنی دختران اقلید
محمود معین الدین - دانشگاه آزاد اسلامی یزد

بازار سرمایه محل تقابل سرمایه‌گذاران (اعم از بالفعل و بالقوه) و سرمایه‌پذیران (شرکت‌ها) است و در این بازار حسابداری به عنوان رابط این دو گروه نقش اساسی را ایفا می‌نماید. حسابداران در صورتی قادر به ایفای نقش بی‌بدیل خود خواهند بود که بتوانند اطلاعات قابل اتکا و مربوط را به موقع در اختیار تصمیم‌گیرندگان قرار دهند، البته مشروط براینکه اطلاعات حاصل توسط بازار مورد توجه قرار گرفته و سرمایه‌گذاران در اتخاذ تصمیمات خود به اطلاعات مزبور توجه نمایند. چنانچه تصمیمات متخذه در بازار سرمایه بدون توجه به اطلاعات انجام شود و مشارکت‌کنندگان در بازار از منابع اطلاعاتی متفاوت استفاده نمایند، پدیده عدم تقارن اطلاعاتی بروز نموده و موجب کندی معاملات بازار سرمایه (به سبب عدم توافق خریداران و فروشندگان سهام به واسطه شکاف بیش از حد قیمت‌های پیشنهادی عرضه و تقاضا) می‌شود و این امر سبب کاهش رونق بازار سرمایه و غیر منصفانه شدن معاملات می‌گردد.طبق مفاهیم نظری موجود یکی از راهکارهای کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، شفافیت اطلاعات است که از طریق افزایش سطح افشا به واسطه قانون‌گذاری در حسابداری حاصل می‌‌شود. بدین لحاظ امروزه افشای اطلاعات اهمیت روزافزون یافته و مورد توجه ناظران بازار است. در بازار سرمایه ایران نیز، سازمان بورس اوراق بهادار همه ساله به محاسبه امتیاز افشای شرکت‌ها پرداخته و آن را اعلام می‌نماید. پژوهش حاضر به منظور بررسی امتیاز قابل اتکا بودن افشای شرکتی با عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران طراحی و اجرا شده است.در راستای‌ این هدف، با استفاده از روش نمونه‌گیری حذفی سیستماتیک تعداد 60 شرکت از بین جامعه آماری (شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران) که اطلاعات مورد نیاز برای دوره 6 ساله تحقیق (88-83) در مورد آنها قابل دسترسی بود، انتخاب گردید. برای ‌اندازه‌‌گیری قابل اتکا از معیار امتیاز قابل اتکا بودن افشای شرکتی استفاده شده و عدم تقارن اطلاعاتی با معیار اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام سنجیده شد. به منظور آزمون فرضیه‌ تحقیق،از تکنیک آماری رگرسیون چند متغیره با داده‌های ترکیبی بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق بیانگررابطه منفی معنی دار بین امتیاز قابل اتکا بودن افشای شرکتی و عدم تقارن اطلاعاتی می‌باشد.

امتیاز قابل اتکا بودن افشای شرکتی، عدم تقارن اطلاعاتی‌، قیمت پیشنهادی خرید‌و فروش سهام ، اختلاف قیمت ‌های پیشنهادی خرید و فروش سهام