معماری و هویت شهری با رویکرد اجتماع محلی

محله های شهری از دیر باز به عنوان عرصه ای کالبدی و اجتماعی در شهرهای ایران مطرح بوده و بعنوان اجزای عملکردی و جغرافیایی شهرها به شمار آمده و نقش اساسی در هویت و حیات اجتماعی داشته اند. پیشینه هویت به طول تاریخ یک فرهنگ وابسته است و فرهنگ گویای تمدن یک ملت است که در معماری و عناصر کالبدی محله های شهری به مرور زمان شکل می گرفت و شهر از مجموع این محله های منسجم تشکیل می شد. با این وجود امروزه در سایه تحولات سریع کالبدی، اجتماعی، اقتصادی عصر مدرن و عدم توجه معماران و برنامه ریزان شهری به واحدهای عینی و تمرکز ایشان به تقسیم بندی های انتزاعی از شهر و محیط زندگی، محلات کمتر محلی از اعراب را در زندگی معاصر به خود اختصاص داده اند که خود پریشانی، بی خانمانی (بی مکانی)، عدم رضایتمندی سکونتی و از هم گسیختگی هویت فردی را به همراه داشته است. جنبش توسعه اجتماعات محلی از جمله رویکردهای متاخر در معماری و شهرسازی می باشد که در مقیاس محله ها و سلول های شهری عمدتا بر ابعاد اجتماعی، ظرفیت های موجود در محله ها و سرمایه های اجتماعی تاکید می نماید. در این مقاله سعی شده است با استفاده از شناسایی راهبردهای برنامه ریزی در منطقه مرکزی قم (محله عشقعلی و گذرخان) به تدوین برنامه و الگویی برای بازآفرینی، احیا و بهبود الگو و عناصر معماری در محدوده مورد مطالعه پرداخت.

Keywords:

هویت , اجتماع محلی , محله , راهبرد , بازآفرینی