معصومه خامه - دانشجوی دکترای معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
سارا حمزه لو - دانشجوی دکترای معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

بحران جهان انرژی، محدودیت سوخت های فسیلی، افزایش گازهای گلخانه ای و گرمای جهانی موجب شده است که استفاده از انرژی های تجدید پذیر نه تنها در نیروگاه های بزرگ برای مصارف عمومی، بلکه در خانه ها برای استفاده شخصی نیز رواج یابد. اگر چه کشور ما دارای منابع انرژی فسیلی و زیر زمینی قابل توجهی است، اما این منابع همیشگی نیستند. از سوی دیگر سیستم های مکانیکی تهویه، گذشته از هزینه بالای تجهیز و نگهداری، باعث آلودگی محیط زیست می شوند. لذا استفاده از منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر، مانند انرژِی باد، خورشید، آب و .... از جمله تدابیری است که باید در طراحی ساختمان ها در نظر گرفته شود. این در حالیست که معماری گذشته کشور ما، پر است از بناهایی که در شرایط اقلیمی مختلف و با روشهای بومی ساخته شده و بدون استفاده از ابزارها و امکانات پیشرفته امروزی توانسته اند با شرایط محیطی سازگاری یابند. بهره گیری از تمهیداتی که در بناها به کار گرفته شده، می تواند راهکار مفیدی در جهت نیل به معماری پایدار باشد. اما استفاده از تجربیات گذشته، به معنای تقلید و تکرار آنها با همان شکل و مصالح نیست، بلکه باید الگو و فرآیند طراحی اقلیمی در هر منطقه بررسی و با استفاده از دانش و امکانات موجود، به روش شود. در این مقاله در قالب پژوهشی تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای و مطالعات موردی ساختمانهای مسکونی، روش های گرمایشی و سرمایشی بومی در اقلیم های مختلف ایران بررسی و دسته بندی شده و برای هر یک از انها جایگزینی در معماری معاصر کشور و به طور خاص در خانه معرفی شده است.

نگهداشت انرژی، معماری سنتی، معماری نوین، خانه ایرانی، سیستم های سرمایشی و گرمایشی