خاورشناسان و مبانی کلام پژوهی قرآنی؛ بررسی و نقد

قرآن کریم اولین، مهم ترین و اصلی ترین منبع پژوهش کلامی است. استنباط آموزه های اعتقادی و کلامی از قرآن و به تعبیری منبع بودن قرآن کریم برای علم کلام بر باورهایی در باب قرآن کریم استوار است که آن ها را مبانی کلام پژوهی قرآنی می نامیم. الهی و وحیانی بودن، امکان فهم و تفسیر، جامعیت و گستره موضوعی، جاودانگی و جهانی بودن مهم ترین این مبانی اند که دانشمندان اسلامی بدان ها اذعان داشته و با ادله عقلی و نقلی آنها را اثبات کرده اند. اما در سده های اخیر بسیاری از خاورشناسان کوشیده اند برای باورهای اعتقادی و کلامی مسلمانان خاستگاهی بیرونی بیابند و چنین وانمود کنند که اعتقادات مسلمانان فاقد اصالت است. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی نشان می دهد که خاورشناسان هر چند قرآن کریم را منبع علم کلام به شمار می آورند اما در مواجهه با این مبانی یا به انکار آنها پرداخته اند و یا آنها را به گونه ای تحلیل و تبیین کرده اند که در نهایت اعتبار آموزه های قرآنی مخدوش گردیده و از این طریق اصالت معارف کلامی و اعتقادی مسلمانان آسیب ببیند.

Keywords:

قرآن کریم , علم کلام , خاورشناسان , اصول عقاید , کلام قرآنی