ناصر پرویان - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گرگان
عبدالرسول سلمان ماهینی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گرگان.
حسین وارسته مرادی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گرگان.

مرال یکی از بزرگترین انواع گوزن و بزرگترین گوزن بومی ایران است و با اینکه در گذشته از جمعیت مطلوبی برخوردار بوده است، اما امروزه تنها در برخی از ارتفاعات دور از دسترس البرز مرکزی و شرقی پیدا میشود. یکی ازمهمترین عوامل موثر در کاهش جمعیت این گونه، تخریب و نابودی زیستگاههای آن معرفی شده است که به شدت تحت تاثیر فعالیتهای انسانی قرار دارد. لذا شناخت عوامل موثر بر مطلوبیت زیستگاه مرال به عنوان یک ابزار موثر درمدیریت و حفاظت از زیستگاههای باقی مانده، میتواند مدیران حفاظت را در مدیریت موثر این گونه یاری رساند.منطقه حفاظت شده جهاننما یکی از بهترین و امنترین زیستگاههای این گونه محسوب میشود. به منظور مدلسازی زیستگاه این گونه از روش تجزیه و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی 30 در محیط نرم افزارBiomapper استفاده شد. در این مطالعه از نقاط حضور گونه به عنوان متغیر وابسته و از 8 متغیرمحیطی به عنوان متغیرمستقل استفاده شد. نقشه مطلوبیت زیستگاه تهیه شده در این مطالعه نشان میدهد که زیستگاه مطلوب مرال در این منطقه در ارتفاعاتبین (NDVI) 1500 تا 2500 متر از سطح دریا، در میانگین شیبهای کمتر از 30 درصد، درتراکم پوشش گیاهی 0.047 تا 0.63 و در میانگین فاصله بیش از 3000 متر از مناطق روستایی واقع شده است. بهعلاوه، نتایج این بررسی نشان میدهد که مرال در این زیستگاه دارای آشیان بومشناختی به نسبت باریکی است و به زیستگاه حاشیهای گرایش بیشتری دارد

تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی، مرال، مطلوبیت زیستگاه، منطقه حفاظت شده جهان