تحلیل زبان شناختی خطبه حضرت خدیجه (س) «مطالعه موردی خطبه ازدواج خدیجه (س) با پیامبر اکرم (ص)»

خطبه در دوره جاهلی به عنوان یک هنر بیانی و ادبی، نقش بسزایی در انتقال مفاهیم و ارزش هاداشت. با وجود اینکه تعداد خطیبان آن روزگار چندان قابل ملاحظه نبود، خطبه ها به عنوان ابزارهای موثر برای بیان احساسات، عقاید و مناسبت های مختلف شناخته می شدند. در این میان، خطبه عقد ازدواج پیامبر اکرم (ص) با حضرت خدیجه (س) که توسط عمویی ایشان، حضرت ابوطالب (ع) بررسی ساختار صرفی، نحوی و بلاغی این خطبه می پردازد. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی نشان می دهد که چند خطبه در عصر اسلامی شکل یافت و گستره آن گسترش یافت. هرچند خطبه حضرت ابوطالب (ع) از نظر محتوا و پردازگان، توجهی به خطبه های اسلامی و اموی دارد. غنای زبانی و بلاغی خطبه نشان دهنده قدرت و فصاحت حضرت ابوطالب در دوره های اسلامی و اموی است و با نسبت به برخوردار مجاز محتوا، سعی در حفظ منافع قبیله و استفاده از واژگان ساده و واضح دارد. پژوهش حاضر با نگاهی به کارکرد زبانی، تلاش می کند با استفاده از واژگان ساده و واضح، بینش زبانی مخاطبان را برانگیزد و محمل مناسبی برای درک بهتر مفاهیم عمیق آن فراهم کند و از سوی دیگر به درک بهتر مخاطبان کمک کند. در نهایت، این مقاله نقش زبان شناختی خطبه حضرت ابوطالب را در ادبیات عربی به تصویر می کشد.

Keywords:

خطبه ابوطالب , تحلیل صرفی و نحوی و بلاغی , خطبه ازدواج خدیجه , دوره جاهلی