تأثیر متقابل سنگ شناسی بر ویژگی های زمین شناسی مهندسی و انتخاب روش آب بندی، مطالعه موردی: سد پاتاق

در مناطق کارستی به واسطه ی حضور و عملکرد دو عامل سنگ های انحلال پذیر از قبیل آهک، دولومیت، ژیپس و هالیت و آب های جاری(آب های زیر زمینی) پدیده های زمین شناختی پیچیده و ویژگی های هیدروژئولوژیکی خاص مشاهده می شود که با نام پدیده های کارستی شناخته می شوند. مناطق کارستی با دارا بودن توانایی قابل توجه از نظر نگه داری و انتقال حجم بسیار زیادی از آب و نیز گسترش قابل توجه آنها در سطح زمین، همواره برای فعالیت های آبی مورد توجه بوده اند و به همین دلیل ساخت و ساز سد بر روی این مناطق از تراکم قابل توجهی برخوردار است. درهمین میان سد پاتاق نیز قرار است بر روی یک پی کارستی احداث گردد. این سد یک سد سنگریزه ای با هسته رسی است که در جنوب غربی استان کرمانشاه و بر روی یک پی آهکی-شیلی جانمایی شده است، بخش آهکی آن متعلق به سازندهای ایلام و سروک و بخش شیلی آن متعلق به سازندهای پابده- گورپی است. منطقه احداث سد از نظر ساختاری جزء زاگرس چین خورده بوده و روند عمومی ساختارهای زمین ساختی آن موازی زون زاگرس است. از پنج گزینه ی مطرح شده برای احداث سد، تنها گزینه ی پنج مورد تأیید نهایی قرار گرفت. نتایج آزمایش های ردیابی رنگی حاکی از وجود ارتباط هیدرولیکی گسترده بین مناطق بالادست و پائین دست محور سد است. از نظر زمین شناسی مهندسی نیز سنگ ها و خاک های پی و تکیه گاه ها وضعیت مناسبی نداشته و نیاز به بهسازی و اقدامات پیشگیرانه دارند. با توجه به ویژگی های محل احداث سازه، در نهایت پیشنهاداتی برای بهسازی پی و تکیه گاه های سد ارائه شده است.

Keywords:

سد پاتاق , آب بندی , توسعه کارست , زمین شناسی مهندسی