یعقوب زارعی - دانشگاه تربیت مدرس، گروه زمین شناسی مهندسی، تهران
علی ارومیه ای - دانشگاه تربیت مدرس، گروه زمین شناسی مهندسی، تهران
محمدرضا نیکودل - دانشگاه تربیت مدرس، گروه زمین شناسی مهندسی، تهران

پدیده روانگرایی در اثر ترکیب تنش های دینامیکی و فشار آب منفذی در خاک های ماسه ای اشباع با تراکم پایین و نهشته های نرم رس اشباع به وقوع می پیوندد. طی این پدیده مقاومت برشی خاک از بین رفته و خاک حالت یک مایع غلیظ را پیدا می کند. در این شرایط خاک به طور قابل توجهی نشست نموده و سازه های مستقر در خاک فرو خواهند رفت . در مقاله حاضر روش های گوناگون برآورد قابلیت روانگرایی برای انواع خاک های ماسه ای و ریزدانه اشباع بیان شده است . در ادامه قابلیت روانگرایی خاک های سست اشباع در محدوده بندر ماهشهر ارزیابی شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد در صورت وقوع زلزله ای با بزرگ 6 ≥ M تقریباً تمام افق ماسه ای منطقه (عمق 5 تا 10 متر)، روانگرا و ناپایدار خواهد شد. همچنین شرایط خاک های رسی منطقه در حالت بینابینی قرار داشته و نمی توان با قطعیت پیرامون روانگرایی خاک های رسی اظهارنظر نمود. اما افق های سیلتی منطقه روانگرا بوده و م یبایست تدابیر لازم جهت کنترل این پدیده لحاظ شود.

روانگرایی، مقاومت برشی، خاک ماسه ای، خاک رسی، افق سیلتی