مهناز آقاپور - کارشناس زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
سروش میرزاقراچه - کارشناسی ارشد زمین شناسی نفت دانشگاه آزاد اسلامی واحدزرند کرمان
اصغر صادق آبادی، - سرپرست پروژه های مهندسی حفاری شرکت ملی حفاری ایران

فرایندهای حفاری و تولید نفت و گاز، انواع مختلفی از پس ماندها را تولید می کنند. این پس ماندها را می توان به سه گروه تقسیم کرد: پس ماندهای حفاری، آب تولید شده در طول حفاری و دیگر پس ماندهای مرتبط، پس ماندهای حفاری شامل سیالات حفاری، کنده های حفاری و آب شستشو است. معمولاٌ سیالات حفاری پایه، ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی لازم برای حفاری را ندارند بنابراین تعدادی از مواد به منظور بهینه سازی کیفیت، به آنها افزوده می شود. متاسفانه ممکن است افزودنیها سمی و برای محیط زیست خطرناک باشند. تکنیک کروماتوگرافی گاز برای تشخیص امولسیونها و ترکیبات آلی نمونه های پس ماندهای سازندهای آغاجاری،میشان و گجساران استفاده شده است. کروموتوگرام حلال خالص( A طیف )CH2CL2 برای ارزیابی طیف های سایر نمونه ها مناسب است برای اندازه گیری فلزات سنگین موجود در پس ماند،از اسپکتومتری نشر اتمی پلاسما جفت شده القایی ICP- AES و برای اندازه گیری جیوه و آرسنیک از روش جذب اتمی با سیستم تولید هیدرید استفاده شده است. مقادیر باریم و استرانسیوم در پس ماندهای آغاجاری و گچساران ، نزدیک حدمجاز است و ممکن است به حد خطرناکی برسد.جیوه و آرسنیک در همه پس ماندهای سازندهای مطالعه شده،بیش از حدمجاز هستند.

پس ماندهای حفاری، محیط زیست، آلودگی، ترکیبات آلی