محسن روحی سعدآباد - گروه خوردگی فلزات، پژوهشکده حفاظت صنعتی، پژوهشگاه صنعت نفت

بویلرها و سایر انواع تجهیزات بخار در معرض محدوده وسیعی از انواع تخریب با مکانیزم‌های مختلف قرار دارند. مهمترین عامل بروز تخریب در این سیستم‌ها عمدتاً پدیده خوردگی بوده که شامل خوردگی قلیایی‌، خوردگی اکسیژنی‌، خوردگی‌ حفره‌ای، خوردگی سایشی، خوردگی تنشیSCC و تخریب هیدروژنی است. چنین تخریب‌هایی در بویلر‌ها معمولاً به دلیل طراحی اولیه، عیوب ساخت، انتخاب نادرست مواد، بهره‌برداری نادرست، عدم انجام عملیات صحیح شرایط‌سازی و کنترل آب و غیره است. حال آنکه بهره‌برداری نادرست از بویلر‌ها در هنگام سرویس، سهم عمده‌ای در ایجاد تخریب در چنین تجهیزاتی داشته و معمولاًدر اثر پدیده فرا‌گرمادهی(Over Heating)، اکسیژن زدایی ناقص، تصفیه آب(Water Treatment) به‌صورت نامطلوب و عیوب ساخت ایجاد می‌شود. در این میان‌‌، تصفیه نامطلوب آب به‌شدت بر روی عملکرد بویلر تاثیر دارد. در تحقیق پیش‌رو علل تخریب خوردگی تیوب‌های Water Wall در صنایع پتروشیمی بررسی شده است. این تحقیق شامل مشاهدات ظاهری، تصاویر میکروسکوپ نوری، تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی SEM، بررسی ترکیب شیمیایی رسوب‌ها‌ی سیستم بویلر توسط آنالیز XRD‌، اندازه‌گیری دانسیته سطحی رسوب‌ها (وزن رسوب موجود بر واحد سطح) و آنالیز عناصر موجود در آب بویلر است. سپس با توجه به بررسی‌های انجام شده، به عوامل موثر در پیدایش تخریب بویلر پرداخته شده است. جهت پیشگیری از ایجاد تخریب‌ و خوردگی در بویلر‌ راهکار‌هایی عنوان شده که از آن جمله این است که کیفیت آب DM تحویلی بایستی بهبود یافته، به نحوی که تغییرات زیاد pH آب ورودی به بویلر‌ها و حضور یون کلر در آن رفع شود. همچنین عملیات شرایط‌سازی آب مصرفی در بویلر‌ها که با افزودن مخلوطی از مواد معدنی (عمدتاً ترکیبات فسفات دار) و مواد آلی است بایستی تغییر یافته و رژیم مواد شیمیایی مصرفی کاملاً به مواد آلی پیشنهادی تغییر یابد. در انتها لازم به ذکر است که جهت جلوگیری از تخریب‌های ایجاد شده در بویلر بایستی برنامه‌ای مدون جهت بازرسی به موقع سیستم(داخلی و خارجی) بر اساس استاندارد، طرح ریزی شده که در این راستا عملیات شستشوی شیمیایی دوره‌ای یکی از مهمترین راهکارهای پیشنهادی جهت جلوگیری از تخریب‌های آتی است.

بویلر، خوردگی، رسوب، یون کلر، شستشوی شیمیایی