زهرا حاجی احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
مجید طالبی - عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان
بدرالدین ابراهیم سیدطباطبایی - عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان

انار (Punica granatum) یکی از قدیمی ترین و مهمترین گیاهان باغی در ایران است. در اغلب مطالعات صورت گرفته با استفاده از نشانگرهای مولکولی مختلف مانند FLP, RAPD و SSR در انار، چندشکلی پائینی علیرغم تنوع مورفولوژیک مشاهده شده است. دلیل عدم همبستگی تنوع مورفولوژیک و مولکولی را به شرایط اقلیمی مختلف، تغییرات پس از نسخه برداری و ژن های سیتوپلاسمی مرتبط دانسته اند که یکی از عوامل سیتوپلاسمی در گیاهان کلورپلاست است. در پژوهش حاضر از چهار بارکد (rbcL, ITS, psbA-trnH و matK) در بررسی تنوع درون و برونگونه های سه خانواده ی Lythraceae, Punicaceae, Myrtaceae و همچنین مقایسه ی نتایج توالی سه خانواده مذکور با هدف تعیین موقعیت انار در سیستم رده بندی گیاهی، استفاده شد. DNA ژنومی از برگهای انار وحشی، اهلی، زینتی و گیاه «مورد» (به عنوان داده ی خارج گروهی از خانواده ی Myrtaceae) استخراج گردید و ژنهای مورد نظر توسط آغازگرهای اختصاصی، تکثیر و توالییایی شدند. نتایج نشان داد که در خانواده ی Myrtaceae میتوان از دو ناحیه ی (Coalescent depth-0/017417, ɵ=0/012676)ITS و (Colescent depth=0/003526, ɵ=0/00524)psbA-trnH به طور مکمل و در رابطه با خانواده ی Lythraceae از ناحیه ی (Coalescent depth=0/026418, ɵ=0/013953)ITS برای مطالعات فیلوژنی استفاده کرد. برخلاف خانواده ی Myrtaceae در خانواده ی Punicaceae بیشترین میزان تنوع مربوط به ناحیه ی (ɵ=0/0165) و پس از آن ناحیه) (ɵ =0/006 بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که ناحیه psbA-trnH دارای اطلاعات فیلوژنتیک کافی برای تعیین روابط درونگونه ای انار است و بر اساس درختهای فیلوژنی انار در فاصله ی کمتری از خانواده ی Lythraceae نسبت به Myrtaceae قرار می گیرد.

انار، matK, rbcL, psbA- trnH, ITS