علی صادقی - دانشجوی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
اسدالله احمدی خواه - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمد عسکری - عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

لاینهای مختلف، زمینه ژنتیکی مختلفی دارند و در نتیجه در روشهای مبتنی بر تلاقی با انتقال ژن از یک لاین به لاینهای دیگر ممکن است اثرات متفاوتی در زمینه های ژنتیکی مختلف مشاهده شود. در برنامه اصلاح یک رقم الیت برای یک خصوصیت مطلوب، از نشانگرهای پیوسته با یک ژن می توان برای انتخاب گیاهان حامل فنوتیپ مطلوب (گزینش پیش زمینه) و از نشانگرهای توزیع یافته در سرتاسر ژنوم می توان برای انتخاب گیاهانی که دارای بیشترین محتوای ژنوم والد گیرنده هستند (گزینش پسزمینه)، استفاده کرد. در این تحقیق، هدف بررسی پسزمینه لاین IR36 و لاین الیت ندا بر باروری دانه گرده و خوشه بود. از دو نشانگر SSR واقع بر کروموزوم شماره 1 برنج (شامل RM1 و RM3873) که در تحقیقات قبلی پیوستگی آنها با لوکوس ژنی Rf3 محرز شده بود، برای گزینش گیاهان حامل این بلوک ژنی و از 96 نشانگر SSR برای گزینش گیاهان با شباهت بالاتر به والد گیرنده ندا استفاده گردید. دو گیاه (شماره های 18 و 19) در نسل BC1 به ترتیب 96/4% و 100% شباهت به والد دوره های ندا نشان دادند ولی باروری دانه گرده آنها تنها 5% و 0% بود. همچنین 9 فرد از نسل( BC(2)F(2 که حاوی دو نشانگر پیوسته با بلوک ژنی Rf3(RM1 و RM3873) بودند از نظر شباهت به والد دوره های (ندا) و درصد باروری مورد ارزیابی قرار گرفتند و نشان داده شد که لاین IR36 علاوه بر ژن اصلی Rf3 در پس زمینه ژنتیکی خود حامل ژنهای کوچک اثری برای باروری می باشد که در لاین ندا وجود ندارند.

رقم ندا، اثر پسزمینه، بلوک ژنی Rf3 و ژنهای کم اثر