مهدی بهلولی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک و اصلاح دام دانشگاه تبریز
صادق علیجانی - عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز
جلیل شجاع - عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز
علیرضا اقبال - مسئول فناوری اطلاعات مرکز اصلاح نژاد کشور

جهت بررسی تفاوت بیان ژن در محیطهای مختلف، اثر متقابل ژنوتیپ و محیط بر صفات تولیدی شیر (مقدار شیر، درصد چربی و درصد پروتئین) با در نظر گرفتن عملکرد رکوردگیری شده در سطوح تولیدی مختلف به عنوان صفات مختلف مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق، داده های مربوط به گاوهای هلشتاین که از سال 1380 تا 1389 رکورد گیری شده بودند مورد استفاده قرار گرفتند. میانگین گله- سالهای گوساله زایی برای صفات مد نظر با استفاده از رویه FASTCLUS در نرم افزار SAS به سه سطح کم، متوسط و پر تولید تقسیم شدند. برای این صفات، اثر متقابل ژنوتیپ و محیط با به کارگیری مدل رگرسیون تصادفی نری چندصفتی بررسی گردید. واریانسهای ژنتیکی افزایشی و محیط دائمی برای صفات تولیدی در سطوح مختلف تولیدی متفاوت بود و در نتیجه وراثت پذیری متفاوتی در سطوح تولیدی مختلف مشاهده شد. بیشترین اثر متقابل ژنوتیپ و محیط برای مقدار شیر و درصد پروتئین شیر با همبستگی ژنتیکی برای 305 روز تولید برابر با 0/79 بین سطح کم تولید و پرتولید به دست آمد که نشاندهنده رتبه بندی متفاوت گاوهای نر می باشد. واریانس های ژنتیکی و وراثت پذیری برآورد شده، بیان ژنتیکی نابرابر ژنهای گاوهای شیری در سطوح تولیدی مختلف را نمایان می سازد.

بیان ژن، همبستگی ژنتیکی، رگرسیون تصادفی، وراثتپذیری