بابک عبدالهی متدولکانی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتان دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
حیدر عزیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتان دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

به منظور شناسایی نشانگرهای مرتبط با صفات ارتفاع بوته، میزان کلروفیل، وزن ترکل، وزن خشک کل، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، تعداد برگ، تعداد ساقه، تعداد برگ به تعداد ساقه، وزن خشک برگ به وزن خشک ساقه و وزن خشک کل به وزن تر کل در جمعیتهای مختلف یونجه زراعی، از نشانگرهای ISSR استفاده شد. 15 آغازگر مورد استفاده، 114 آلل در 80 ژنوتیپ یونجه تولید کرد. میانگین تعداد آللها 7/6 آلل برای هر آغازگر بود. میانگین میزان اطلاعات چند شکل برای آغازگرها 0.77 و 0.65 (UBC849) تا 0.93 (443) متغیر بود. برای شناسایی نشانگرهای مثبت مرتبط با صفات مورفولوژیک مورد مطالعه، تجزیه رگرسیون گام به گام بین داده های مولکولی به عنوان متغیرهای مستقل و صفات مورفولوژیک به عنوان متغیرهای وابسته انجام گرفت. نانگرهای مرتبط با صفات وزن خشک کل و وزن خشک برگ یکسان بودند. نشانگرهای مرتبط با صفات تعداد برگ و نسبت وزن خشک برگ به وزن خشک ساقه به ترتیب Kourda و UBC849 بودند. بیشترین تغییرات مربوط به صفت میزان کلروفیل (82 درصد) توسط نشانگرهای 456، 425، 848، UBC808, UBC849, UBC812, A12 تبیین شدند. در احلیکه آغازگرهای 425 و UBC808 فقط 15 درصد از تغییرات مربوط به صفت وزن تر برگ را تبیین کردند. با توجه به اینکه اکثر آغازگرهای مورد استفاده روی صفات مورد مطالعه مؤثر بودند، بنابراین به احتمال زیاد بتوان از این آغازگرها همراه با اطلاعات مربوط به صفات مورفولوژیک در اصلاح یونجه زراعی جهت شناسایی والدین م ناسب برای تولید ارقام هیبرید استفاده کرد.

یونجه، تجزیه ارتباط، صفات مورفولوژیک، نشانگرهای ISSR