معصومه رضوان فر - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی ساری
جعفر اولادی - استادیار دانشکده منابع طبیعی ساری، دانشگاه مازندران
مرتضی شریفی - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
سیدمحمد حسینی نصر - استادیار دانشکده منابع طبیعی ساری، دانشکده مازندران

با گسترش شهرها و افزایش جمعیت آنها، نیاز به فضاهای سبز برای ایجاد تعادل اکولوژیک اهمیت می یابد. پارک جنگلی شهری به عنوان فضای سبز کلان بر ویژگی های زیست محیطی و اکولوژی شهری تاثیر مثبت می گذارد و با پاسخگویی به نیازهای تفریحی و تفرجی می تواند بر ساختار و خدمات رسانی شهری تاثیر مهمی داشته باشد. به مظنور تعیین قابلیت تفرج در پارک جنگلی چیتگر واقع در غرب تهران به مساخت 875 هکتار، از فن آوری های GIS استفاده شده است. ابتدا مدل رقومی ارتفاع (DEM) منطقه از نقشه توپوگرافی رقومی با مقیاس 1:25000 در نرم افزار ArcGus9.1 تهیه شد، سپس به کمک DEM نقشه های شیب، جهت و ارتفاع در نرم افزارهای ArcView 3.3 , ArcGis9.1 تهیه و بر اساس مدل توریسم مخدوم طبقه بندی شدند. با تلفیق این سه نقشه، نقشه شکل زمین به دست آمد. با روی هم گذاری نقشه شکل زمین و نقشه طبقات خاک نقشه پایه یک یگانهای زیست محیطی تهیه شد. سپس با رویهم گذاری این نقشه با نقشه تراکم پوشش گیاهی نقشه نهایی یگانهای زیست محیطی حاصل شد. در این نقشه هر واحد شامل 5 فاکتور شیب، جهت، ارتفاع، خاک و پوشش گیاهی می باشد. در نهایت از مقایسه تمامی واحدها با مدل توریسم مخدوم نقشه توان تفرجی پارک جنگلی چیتگر تهیه گردید. در این نقشه مناطق مناسب انواع طبقات تفرج مشخص و درجه مرغوبیت آن نیز تعیین شد. نتایج نشان دا از 756 واحد به دست آمده در نقشه واحدهای زیست محیطی، 12 واحد (4%) جهت برنامه ریزی تفرج متمرکز طبقه 1، 19 واحد (6%) متمرکز طبقه 2، 597 واحد (82%) گسترده طبقه 1 و 128 واحد جهت برنامه ریزی تفرج گسترده طبقه 2 مناسب می باشد.

قابلیت تفرج ، GIS ، پارکهای شهری ، پارک جنگلی چیتگر