فاطمه طاهری - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد
امیرمحمد ناجی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد
علاء الدین کردنائیج - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد

به منظور نقشه یابی QTL های مرتبط با تحمل به تنش اسمزی در مرحله ی جوانه زنی گندم، هفت صفت طول ساقه (SL)، طول ریشه (RL)، نسبت ساقه به ریشه (RSR)، وزن تر ساقه (SWW) و وزن تر ریشه (RWW)، وزن خشک ساقه (SDW) و وزن خشک ریشه (RDW) در مرحله ی جوانه زنی با اعمال تنش اسمزی با استفاده از پلی اتیلن گلیکول 6000، 12% مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمعیت مورد مطالعه شامل 118 لاین اینبرد نوترکیب حاصل تلاقی رقم محلی طبسی متحمل به خشکی و رقم ارپایی تایفون حساس به خشکی بود. تجزیه QTL بر مبنای نقشه پیوستگی نشانگر ریز ماهواره (SSR) شامل 217 مکان ژنی نشانگرهای پیوسته و طولی معادل 2785 سانتی مورگان به روش نقشه یابی فاصله ای مرکب ا نجام شد. نتایج نشان داد که بین والدین و لاین های جمعیت نقشه یابی تفاوت معناداری در تمامی صفات مورد مطالعه وجود دارد. تعداد نوزده QTL برای صفات RDW, RWW و SDW روی کروموزوم های 6B, 6A, 5D, 5B, 5A, 3B, 3 و 6D شناسایی شدند. بیشترین مقدار ارزش فنوتیپی برای صفت وزن خشک ساقه (R(2)-65.2) در کروموزوم 6A و کمترین آن برای صفت وزن تر ریشه (R(2)-30.7) بر روی کروموزوم 6D به دست آمد.

گندم، تنش اسمزی، جوانه زنی، SSR, QTL