نادر عیوض نژاد حافظ - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه ارومیه
رضا درویش زاده - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
ایرج برنوسی - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
محمد مقدم - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

مطالعه حاضر در مزرعه پژوهشی هنرستان کشاورزی ارومیه با هدف شناسایی QTL های مرتبط با عملکرد دانه و صفات آگرومورفولوژیک مانند تعداد برگ، طول برگ، طول دمبرگ، ارتفاع گیاه، عرض برگ، قطر ساقه، قطر طبق، با استفاده از 72 لاین اینبرد نوترکیب حاصل از تلاقی PAC2RHA266، انجام گرفت. تجیه واریانس طرح لاتیس مستطیل برای تمام صفات مورد مطالعه اختلاف معنی دار بین ژنوتیپ ها نشان داد. تفاوت بین میانگین لاین های اینبرد نوترکیب و میانگین والدین برای صفات مورد مطالعه معنی دار نبود. سود ژنتیکی (تفکیک متجاوز مثبت) نشان دهنده تفاوت بین میانگین 10% از بهترین RIL ها و میانگین والدین برای بیشتر صفات معنی دار بود. یک نقشه لینکاژی با 191 نشانگر SSR با درجه اشباع یک مارکر در 3/8 سانتی مورگان برای شناسایی QTL های مربوط صفات استفاده شد. مهمترین QTL های مربوط به عملکرد دانه خودگشن و دگرگشن به ترتیب بر روی گروه های لینکاژی 2، 14، 17 و 17 شناسایی شدند که بترتیب 1/15، 1/17، 4/51 و 1/13 درصد از واریانس فنوتیپی (R(2)) را توجیه می کردند. بیشتر QTL های شناسایی شده مربوط به عملکرد و QTL های ظاهر شده برای تعدادی از صفات آگرومورفولوژیک هم جایگاه بودند. نشانگرهای HMBPP و ORS169 با QTL های کنترل کننده تعداد برگ، طول دمبرگ، قطر طبق و عملکرد تک بوته خودگشن و دگرگشن هم جایگاه بودند. شناسایی نشانگرهای هم جایگاه با QTL های کنترل کننده صفات مختلف و انتقال آن به درون یک زمینه ی ژنتیکی مناسب می تواند باعث افزایش کارایی انتخاب به کمک نشانگر و پیشبرد برنامه های اصلاحی شود.

آفتابگردان، تجزیه ژنتیکی، صفات مرتبط با عملکرد