صغری محمودی - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران
دانیال کهریزی - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی
غلامرضا بخشی خانیکی - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران

تولید آزمایشگاهی گیاهان هاپلوئید روشی است که جهت تسریع برنامه های اصلاحی بصورت عملی بکارگرفته می شود. در این مطالعه از کشت بساک جهت تولید گیاهان هاپلوئید جو (Hordeum vulgare L) استفاده شد. هدف از این تحقیق بررسی آندروژنز در کشت بساک ارقام جو پائیزه ایرانی در شرایط آزمایشگاهی می باشد. بدین منظور پاسخ به کشت بساک دوازده ژنوتیپ جو دیپلوئید پائیزه ایرانی بر روی محیط کشت القاء جنین جامد FHG حاوی 90g/l ساکارز، 2,4-D 2mg.l و 0/1mg/l کینتین بررسی شد. گیاهان مادری در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار کشت شدند. و سپس سنبله های آنها بمدت 14 روز در دمای 4 درجه سانتیگراد پیش تیمار سرمایی شدند. تمام ژنوتیپ های مورد بررسی تولید جنین و گیاه سبز نمودند. مشاهده شد که ژنوتیپ، تأثیر معنی داری بر روی تمامی صفات مورد مطالعه تشکیل جنین، باززایی کل، باززایی گیاه سبز و باززایی گیاه آلبینوز دارد. ژنوتیپ شماره 9 بیشترین فراوانی جنین زایی، باززایی گیاه سبز و باززایی کل را دارا بود (74/792%، 7/293% و 17/29%). متفاوت بودن توانایی آندروژنیک و باززایی گیاه در ژنوتیپهای مطالعه شده در این آزمایش، وابستگی شدید ژنتیکی صفات آندروژنیک را تأئید نمود. نتایج، همبستگی مثبت و بسیار معنی داری (0/971) را بین درصد تشکیل جنین و باززایی گیاه سبز نشان داد.

ترازایی، کشت بساک، ژنوتیپ، جو (Hordeum vulgare L)