جواد احمدی دیزجی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی و دانشگاه ارومیه دانشکده کشاورزی گروه زراعت و اصلاح نباتات
ایرج برنوسی - دانشگاه ارومیه، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات
مراد جعفری - دانشگاه ارومیه، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات
یونس رضایی دانش - دانشگاه ارومیه، دانشکده کشاورزی، گروه گیاه پزشکی

گیاه دارویی مریم نخودی طناز یک گیاه گلدار مدیترانه ای متعلق به خانواده نعناعیان بوده و در طب گیاهی به خاطر اثرات ضد التهابی، ضد روماتیسم، مدر، ضد میکروبی و ضد سرطانی حائز اهمیت است. کشت بافت گیاهان دارویی برای تولید ترکیبات دارویی در صنعت داروسازی گیاهی به طور وسیعی کاربرد دارد. همچنین تکنیکهای کشت بافت برای حفظ مواد ژنتیکی بسیاری از گیاهان دارویی در حال انقراض نیز مورد استفاده قرار می گیرد. هدف این مطالعه توسعه یک روش کاربردی برای تکثیر سریع و در مقیاس وسیع T. chamaedrys از طریق القا جوانه شاخساره از ریزنمونه های گره بود. ریزنمونه های جدا شده از گیاهچه های یک ماهه در محیط کشت پایه MS حاوی سطوح مختلف BAP یا TDZ (1/5 mg/l و 0/5، 0( برای باززایی مستقیم کشت شدند. نتایج نشان داد که تیمار 1/5 میلیگرم TDZ و همچنین 1/5 میلیگرم در لیتر BAP بهترین تیمار برای بیشترین القاء جوانه شاخساره و باززایی است و TDZ، اثر قابل توجهی بر باززایی و رشد شاخساره ها در مقایسه با BAP داشت. براساس نتایج این تحقیق، استفاده از ریزنمونه گره ساقه کشت شده در یک محیط کشت MS حاوی تنظیم کننده رشد سیتوکینینی مانند TDZ، میتواند تولید مقیاس وسیع مواد گیاهی از T. chamaedrys برای اهداف اصلاحی و ک اربردهای دارویی فراهم کند.

مریم نخودی طناز، ریزنمونه گره، باززایی مستقیم، سیتوکینین