فاطمه پاکسرشت - کارشناس ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، باشگاه پژوهشگران جوان، سنندج، ایران
رضا طالبی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
عزت کرمی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
هومن شیروانی - کارشناس ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، باشگاه پژوهشگران جوان، کرمانشاه، ایران

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 4 جمعیت نخود بومی غرب کشور، تحقیق فوق با استفاده از 7 آغازگر از نشانگر مولکولی ISSR صورت گرفت. با استفاده از این اغازگرها در مجموع 32 باند نمره دهی شد. آغازگر 807 بیشترین و آغازگر 816 کمترین تعداد باند را نشان دادند. میانگین PIC در آغازگرهای مورد استفاده برابر 0/35 بود که بیشترین میازن PIC مربوط به آغازگرهای 878 و 974 و کمترین میازن مربوط به آغازگر 817 بود. با توجه به تجزیه واریانس مولکولی در بین جمعیت های مورد بررسی در سطح 5% اختلاف معنی داری دیده شد که بیشترین میزان تنوع مربوط به درون جمعیت ها بود. جمعیت مریوان بیشترین تعداد الل (Na) و جمعیت قروه کمترین میزان را به خود اختصاص داد. همچنین جمعیت سنندج بیشترین میزان تعداد الل مؤثر (Ne) و جمعیت قروه کمترین میزان را دارا بود. بیشترین میزان شاخص اطلاعاتی شانون (I) و تنوع ژنی (He) مربوط به جمعیت مریوان و کمترین مربوط به جمعیت قروه بود که نشان دهنده این موضوع است که بیشترین تنوع در منطقه مریوان وجود دارد همچنین حداقل میزان تنوع مربوط به جمعیت قروه بود. بیشترین تعداد باند و درصد چند شکلی در بین جمعیت های مورد بررسی مربوط به جمعیت مریوان و کمترین میزان آن مربوط به جمعیت قروه بود. بیشترین شباهت در بین جمعیت های مریوان با سنندج و کردستان و کمترین شباهت در بین جمعیت ها مربوط به جمعیت کردستان و قروه بود. تجزیه کلاستر توده های مورد بررسی را در 3 گروه قرار داد که نتایج حاصل از گروه بندی نشاندهنده این موضوع است که در جمعیتهای مورد بررسی تنوع ژنتیکی یا پراکنش جغرافیایی تطابق کامل ندارند. همچنین تجزیه به مختصات اصلی نیز این نتایج را تأئید کرد.

تنوع ژنتیکی، جمعیت، نخود، ISSR