عمار قلی زاده قرا - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
قربانعلی نعمت زاده - استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نادعلی باقری - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
آسا ابراهیمی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

جهت شناخت الگوی توارث پذیری تعدادی از صفات مورفولوژیکی برای انتخاب ژنوتیپ های برتر، بررسی روی 50 هیبرید همراه با 15 ژنوتیپ برنج (5 لاین نرعقیم سیتپلاسمی بعنوان والد مادری و 10 تستر بعنوان پدری) به صورت طرح تلاقی لاین در تستر در مزرعه پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان ساری اجرا گردید. تجزیه واریانس تفاوت معنی داری را بین تلاقیها، لاینها، تسترها و اثر متقابل لاین در تستر برای صفات تعداد پنجه در بوته، ارتفاع گیاه، تعداد روز تا 50% گلدهی، طول خوشه، تعداد گلچه در هر خوشه، درصد باروری خوشه و عملکرد دانه نشان داد. واریانس قابلیت ترکیب پذیری خصوصی (SCA) نسبت به واریانس قابلیت ترکیب پذیری عمومی (GCA) برای تمامی صفات بیشتر بود که نشان دهنده برتری عمل ژن غیر افزایشی در توارث صفات می باشد. سهم نسبی تنوع در اثر متقابل لاین در تستر بین تمامی صفات مورد مطالعه به غیر از صفت تعداد گلچه در خوشه نسبت به لاینها و تسترها بیشتر بود.

ترکیب پذیری، برنج هیبرید، عملکرد و نرعقیم سیتوپلاسمی