فاطمه احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته بیوتکنولوژی دانشگاه تبریز
بهرام باغبان کهنه روز - دانشیار گروه به نژادی و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
اشرف قلی زاده - دانشیار گروه بیوشیمی، دانشکده علوم پایه دانشگاه تبریز
نیما دولت آبادی - دانشجوی دکترای رشته اصلاح نباتات دانشگاه تبریز

گیاه کتان Linum usitatissimum از خانواده Linaceae گیاهی است یکساله و خود گرده افشان که جهت استخراج روغن و فیبر از دیرباز در برخی از کشورها کشت می شود. در این مطالعه، توانایی باززایی گ یاه از ریز نمونه های لپه ای محور زیرلپه ای از ارقام دانه قهوه ای و دانه زرد کتان تحت تنظیم کننده های مختلف رشدی ه دف یری شده است. ریز نمونه های حاصله از بذور پس از ضدعفونی سطحی بر روی محیط کشت MS همراه با 3 درصد سااکارز،، 0/8 درصد آگار با 3 سطح از دو نوع تنظیم کننده هورمونی نفتالین استیک اسید NAA و بنزیل آمینو پورین BAP با PH:5/8 کشت شدند. پس از 60 روز اثرات واریته و سطوح مختلف تنظیم کننده های هورمونی بر روی کال زایی، اندازه کالوس ها، درصد باززایی و میزان شاخه زایی در دو اندام گیاهی ارزیابی و ثبت شد. این آزمایش با طرح بلوک های کاملاً تصادفی در سه تکرار و دو تیمار انجام شد. نتایج بررسی ها نشان داد بهترین ترکیب هورمونی جهت کال زایی و تولید شاخساره در هر دو واریته 0/02 میلی گرم NAA و 1/0 میلی گرمBAP می باشد. علی رغم اینکه باززایی در همه واحدهای آزمایشی مورد استفاده اتفاق افتاد ولی شدت و روند پاسخ دو ژنوتیپ به شرایط کشت in vitro تفاوت های فاحش و معنی دار در سطح 5 درصد نشان می دهد.

کتان، Linum usitatissimum، کشت in vitro، کالوس، باززایی گیاه