بررسی احتمال ابتلا به بیماری لیشمانیوز احشایی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه ی موردی منطقه کلیبر و خداآفرین)

اکثریت نقشه های پهنه بندی احتمال ابتلا به بیماری براساس روابط تجربی و نظر متخصص در مورد میزان وابستگی بین بیماری و عوامل تاثیرگذار، تولید می شوند. ولی بعلت کوچک بودن مقیاس آنها و نتیجتا کمبود دقت، این نقشه ها در عملیاتهای اجرایی، کاربرد ندارند. در این تحقیق نحوهی تاثیرپذیری پدیده از عوامل جغرافیایی 'رفتار مکانی' نامیده شده است که بیانکننده میزان اثرگذاری عوامل محیطی بر پدیده می باشد. جهت تهیه رفتار مکانی بیماری لیشمانیوز احشایی برای منطقه ی کلیبر و خداآفرین، از روش مبتنی بر ماتریس همبستگی با ایده مشابه تصاویر ماهوارهای در تحقیق قبلی محقق استفاده شد. در این تحقیق، بعد از تعیین وزنهای عوامل موثر محیطی و نحوه اثرگذاری در ابتلا به بیماری، برای تولید نقشه احتمال ابتلاء به بیماری از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. طبق نتایج بدست آمده از مقایسه ی نقشه احتمال بیماری با لایه ی شیوع بیماری، این روش براساس مجذور میانگین مربعات خطا برابر با ۹۵۶۱/۱ نفر تعیین گردیده است. براساس نقشه احتمال ابتلا به بیماری مشخص شد که روستای دیل بیلمز و آبادی های اطرافش، بیشترین احتمال بیماری را دارا می باشند. مناطق با ارتفاع بیشتر (کوههای قره داغ) که در جنوب غربی شهرستانهای کلیبر و خداآفرین واقع شده اند، مناطق با شیوع کمتر بیماری برآورد می شوند. با استفاده از روش تلفیقی رفتار مکانی و تولید نقشه پهنهبندی به روش تحلیل سلسله مراتبی، نقشه های ابتلا به بیماری، ضمن جلوگیری از تجربی و متغیر بودن نظرات، در برنامه ریزی و تصمیم گیری جهت حل مشکل تعیین و شناسایی مناطق با احتمال وقوع بیماری لیشمانیوز احشایی، با دقت مناسبتری موثر می باشد.

Keywords:

نقشه احتمال ابتلا , بیماری لیشمانیوز احشایی , RS , GIS