تحلیل سنت های ادبی مثنوی «حسن گلوسوز» زلالی خوانساری با تکیه بر تصاویر تازه و نوآورانه شاعر

یکی از عوامل مهم در تعیین سبک و ارزش های هنری کلام هر شاعر، شیوه استفاده او از سنت ها و قراردادهای ادبی و میزان نوآوری او در این زمینه است. بعضی از شاعران سبک هندی، ضمن بهره مندی از سنت های ادبی، به تغییر آن ها نیز تمایل داشته اند. زلالی خوانساری، شاعر سبک هندی در سده یازدهم هجری، از جمله شاعرانی است که همواره در مسیر میان تکرار سنت و نوگویی در حرکت بوده است. در این پژوهش، تصاویر یکی از مثنوی های زلالی با عنوان «حسن گلوسوز» از منظر سنت های ادبی، با تکیه بر روش توصیفی - تحلیلی، بررسی و ارزیابی شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، سنت های ادبی این مثنوی، عمدتا مربوط به موضوعات انسان، آسمان و عناصر وابسته به آن، عناصر اربعه، گل و گیاهان و دریا و عناصر وابسته به آن است. نحوه بهره مندی زلالی از این سنت ها در مثنوی یادشده نشان می دهد که بیشترین تکرار سنت های ادبی و نیز تازگی و نوآوری در آن ها، در حیطه موضوعات مربوط به انسان، آسمان و عناصر وابسته به آن  رخ داده است. همچنین پژوهش حاضر نشان داد که زلالی، ضمن تکرار سنت ها و قراردادهای ادبی، با خلق تصاویر تازه و نوآورانه، خود را در ردیف شاعران مبتکر قرار داده و حتی بر شاعرانی همچون صائب تبریزی و بیدل دهلوی تاثیرگذار بوده است.

Keywords:

زلالی خوانساری , سبک هندی , سنت ادبی , مثنوی حسن گلوسوز