مطالعه ویژگی های مواد الی طبیعی (NOMs) در منابع سطحی آب آشامیدنی تهران

مقدمه و هدف: مواد الی طبیعی (NOMs) که از منابع طبیعی و مصنوعی، وارد آب می شوند به علت ویژگی های خاص از جمله ایجاد بو و مزه نامطبوع، واکنش با کلر و تشکیل فرآورده های فرعی گندزدایی (DBPs، که اغلب سرطان زا می باشند و عدم امکان حذف کامل در تصفیه متداول آب از اهمیت ویژه ای برخوردارند. NOMs را به دو جزء اصلی هیدروفیلیک (آبدوست) مانند مواد غیرهیومیکی و ه یدروفوبیک (آب پریز) مانند مواد هیومیکی تقسیم می نمایند. جزء آب دوست نسبت به جزء آب پریز پتانسیل بالاتری در تشکیل هالواستیک اسیدها (HAAs) دارند اما جزء آب گریز پتانسیل بالاتری در تشکیل تری هالومتانها (THMS) دارند. ترکیب NOMs در آبها با تغییر فصول در طی سال متفاوت بوده و بر عملکرد فرآیندهای تصفیه و در نهایت بر واحد گندزدایی و تشکیل DBPs تأثیر می گذارد. آب شرب تهران عمدتاً از آب سه سد امیر کبیر، لتیان و لار تأمین می گردد. لذا هدف از این مطالعه تعیین غلظت NOMS منابع آب شرب تهران و اجزاء هیدوفیلیک و هیدروفوبیک و خصوصیات تصفیه پذیری آنها می باشد. مواد و روشها: عمل نمونه برداری در طی سه ماه متوالی (اردیبهشت، خرداد و تیر سال 1385) و هر ماه یک نمونه طبق روش استاندارد از منابع سطحی آب شرب تهران انجام گردید. نمونه ها از نظر PH، 254UV (جذب نور فرابنفش در طول موج 254 نانومتر)، DOC, EC , و SUVA مورد آنالیز قرار گرفتند. باری استخراج اجزاء آب دوست و آب گریز NOMs، مطابق روش 5510 استاندارد متد، نمونه از ستن رزین HP7-XAD کهی ک رزین غیرقطبی است، عبور داده شد. اجزاء هیدروفوبیک جذب ستون شده و ازاء هیدروفیلیک وارد آب خروجی می گردند. سپس با سود 1، 0N اجزاء هیدروفوبیک که جذب ستون شده اند جدا می گردند. DOC و 254UV به ترتیب توسط دستگاه TOC انالایزر و ا سپکتروفتومتر اندازه گیری شدند. SUVA از نسبت 254UV و DOC محاسبه شد. نتایج: نتایج نشان داد که میانگین غلظت NOMs در آب خروجی از سد امیرکبیر، لتیان و لار به ترتیب 11/33، 12/9 و 8/53 با میانگین کل 10/92 CIDO/mg می باشد. درصد اجزاء آب دوست و آب گریز آب سدامیرکبیر به ترتیب 41% و 59% سد لار به ترتیب 40% و 60% و سد لتیان به ترتیب 48% و 52% می باشد. میانگین کل درصد اجزاء آب دوست و آب گریز در منابع آب مورد مطالعه به ترتیب 43% و 57% درصد می باشد. SUVA آب امیرکبیر، لار و لتیان به ترتیب 3/13، 2/38 و 3/92 می باشد. استنتاج: از نتایج می توان استباط نمود که آب های مورد مطالعه پتانسیل بالایی در تشکیل فرآورده های فرعی گندزدایی از جمله هالواستیک اسیدها و تشکیل تری هالومتانها دارند اما بدیلی ا ینکه نسبت اجزاء آب گریز کمی بیش از اجزاء آب دوست است احتمال تشکیل تری هالومتانها بیشتر می باشد. میانگین SUVA بین 2 و 4 می باشد. این بیانگر مخلوطی از اجزاء هیدروفوبیک هیدروفیلیک می باشد. بعلاه مقدار و اجزاء آن به صورت ماهانه تغییر می نمایند که بر ع ملکرد فرایندهای تصفیه تأثیر می گذارد.

Keywords:

مواد آلی طبیعی NOMs , هیدروفیلیک , هیدروفوبیک , فرآورده های فرعی گندزدایی DBPs , کربن آلی محلول DOC