ارزیابی و آسیبشناسی نقش آموزش مجازی بر عملکرد آموزشی دانش آموزان دوره متوسطه اول استان زنجان

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و آسیب شناسی نقش آموزش مجازی بر عملکرد آموزشی دانش آموزان متوسطه اول استان زنجان انجام شد. در این مطالعه، روش پژوهش آمیخته اکتشافی مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان، مدیران، اولیا و دانش آموزان دوره اول متوسطه استان زنجان در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بود. در مرحله کیفی پژوهش، حجم مشارکت کنندگان با توجه به اصل اشباع دادهها ۲۰ نفر انتخاب گردید که با روش هدفمند انتخاب شدند. در مرحله کمی نیز با توجه به پیشینه پژوهشی در این حوزه و تعداد مادههای پرسشنامه مستخرج از مصاحبههای نیمهساختاریافته بخش کیفی، حجم نمونه به تعداد ۴۹۸ نفر برآورد و به روش نمونهگیری خوشهای- طبقهای انتخاب شد. دادهها در مرحله اول پژوهش با استفاده از مصاحبه نیمهساختاریافته گردآوری شد. سپس درون مایههای این مطالعه در قالب کدهای اولیه، مقولات و مفاهیم استخراج و طبقه بندی شد. در مرحله دوم پژوهش، پرسشنامه ساخته شده بر اساس یافتههای حاصل از مرحله اول پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان داد آموزش مجازی با وجود مزایایی مثل بهبود سواد رسانه ای و جرات ورزی معلمان و دانش آموزان، آشنایی معلمان با روشهای متنوع و نوین تدریس، استفاده معلمان از تجارب سایر همکاران، آشنایی دانش آموزان با منابع آموزشی متنوع خارج از کلاس درس و ... آسیبهایی هم داشته است؛ مهمترین آسیبهای آموزش مجازی، افت تحصیلی، گوشه گیری، غیرواقعی بودن ارزشیابیها و نمره گرایی و ... بود. بر این اساس می توان نتیجه گرفت ترکیب آموزش مجازی با آموزش حضوری می تواند ضمن حفظ مزایای آموزش مجازی، آسیب های آن را نیز کاهش دهد. لذا پیشنهاد میشود کتابهای درسی و برنامه ریزی درسی مدارس به گونه ای باشد که دانش آموزان و معلمان از مزایای آموزش ترکیبی بهرهمند گردند.

Keywords:

آموزش , فضای مجازی , دانش آموزان , معلمان , روش پژوهش آمیخته , آموزش ترکیبی