تحلیلی بر عدالت در مالکیت در ایران با معیارهای قرآنی

می توان گفت هر نظام اقتصادی، مبتنی بر یک ساختار از حقوق مالکیت است که این ساختار نیز بر اساس مفهومی از عدالت بنا شده است. قرآن کریم با تمرکزی که بر بحث عدالت دارد، چارچوبی از حقوق مالکیت را تعریف می کند. هدف این بررسی، تحلیل روند و تغییرات عدالت در مالکیت با تمرکز بر مفهوم عدالت و حقوق مالکیت در قرآن است. بخشی از بررسی برای به دست آوردن مفهوم عدالت و حقوق مالکیت در قران مبتنی بر متون موجود در این زمینه است و بخش تحلیل حقوق مالکیت در ایران به روش تحلیل آماری انجام می شود. برای این کار با استفاده از مبانی ساخت شاخص ترکیبی، شاخصی برای عدالت در مالکیت ساخته شده است. داده های مولفه های حقوق مالکیت که در دسترس هستند از منابع آماری به شیوه اسنادی گرآوری و مقادیر این شاخص اندازه گیری شده است. پس از آن روند و تغییرات این شاخص در ایران برای سال های ۱۳۷۵ تا ۱۴۰۲ ارایه تحلیل شده است. نتیجه اینکه چون در قرآن کریم، حقوق مالکیت عبارتند از حق تصرف و بهره برداری از دارایی افراد و نبود مانع و مزاحمی برای آن است، می توان آن را با شاخص هایی مانند حفاظت از حقوق مالکیت، آزادی اقتصادی، حفظ ارزش دارایی و قدرت خرید آن و ثبات قوانین و حاکمیت مقررات نشان داد. تحلیل روند این شاخص نشان می دهد که در همه این سال ها شاخص عدالت در مالکیت نسبت به کشورهای دیگر رقمی زیر ۵۰ درصد بهترین کشورها بوده است و در دو مقطع سال های انتهایی دهه ۷۰ و نیمه دوم دهه ۹۰، کاهش بسیار شدیدی داشته است.

Keywords:

Justice , ownership , Quran , Islamic economics. , عدالت , مالکیت , قرآن , اقتصاد اسلامی.