حمید علی الهی - عضو هیات علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
محمد غبرائی لنگرودی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوتکنیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

ذکر این نکته حائز اهمیت است که 4 زلزله از 23 زلزله مخرب جهان از سال 1556 میلادی تاکنون، در ایران رخ داده و با توجه به کمبودهایبسیاری از آیین نامه های مرسوم ساختمانی مانند آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد ۲٨٠٠)، نیاز به تحلیلهای ویژه ساختگاهی درمناطق با قابلیت نرمشدگی بیش از پیش نمایان میشود. چرا که در این آیین نامه ها هیچگونه اشارهای به موضوع نرمشدگی خاک و اثر آن بر پاسخلرزهای زمین نشده است. از طرف دیگر، قرارگرفتن ایران در ناحیهای با خطر لرزهخیزی زیاد و مستعد بودن شرایط روانگرایی خاک در بسیاریاز مناطق ساحلی و نواحی با سطح آب زیرزمینی بالا، رفع کمبود این آیین نامه ها را در چهارچوب مطالعات عددی ایجاب میکند. در این مقاله بهعوامل موثر بر پاسخ لرزهای زمینهای نرم مستعد ایجاد اضافه فشار آب حفرهای بر اساس روش غیرخطی با مدل تنش موثر و اعمال اضافه فشار آبحفرهای در حوزه زمان پرداخته شده است. برای این منظور در گام نخست، وقوع روانگرایی بر روی ماسه نوادا با استفاده از نتایج آزمایش مدل شماره یک سانتریفیوژ پروژه ولکس به کمک نرمافزار یک بعدی آنالیز پاسخ ساختگاه CYCLIC1D مورد بررسی قرارگرفته و بدینوسیله اعتبارسنجی حل عددی نرمافزار با دقت مناسبی صورت پذیرفته است . این نرمافزار، میتواند به منظور تعیین بزرگنمایی یک بعدی، شبیه سازیروانگرایی و بررسی اثرات آن در ساختگاههای افقی و تقریباً شیبدار مورد استفاده قرار گیرد. سپس به منظورکاربردی تر نمودن نتایج، تأثیرپارامترهای مختلف زلزله هایی با بزرگای متفاوت بر پاسخ لرزهای خاکهای نرم با پتانسیل ایجاد اضافه فشار آب حفرهای بررسی شده است. نتایجبه دست آمده نشان میدهند که با افزایش بزرگای زلزله ، پاسخ سطح زمین و محتوای فرکانسی آن به شدت تحت تأثیر قرار گرفته، به طوری کهپاس خهای به دست آمده در حوزه زمان با توجه به افزایش درجه غیرخطی بودن خاک تفاوتهای چشم گیری دارند.

الگوی بزرگنمایی، پاسخ لرزهای، حوزه زمان، نرم شدگی، مدت زمان موثر