تحلیل وضعیت و آثار قراردادهای پیش از ازدواج در نظام حقوقی ایران و مقایسه با حقوق تطبیقی

قراردادهای پیش از ازدواج، به عنوان ابزاری برای تعیین چارچوب حقوقی و مالی روابط زوجین پیش از انعقاد عقد نکاح، در بسیاری از نظام های حقوقی جهان پذیرفته شده اند و دارای آثار چشمگیری در کاهش اختلافات زناشویی و تامین امنیت اقتصادی طرفین هستند. در نظام حقوقی ایران، با وجود تاکید بر اصل آزادی اراده در قراردادها، این دسته از توافقات جایگاه صریح و مستقلی نیافته و نحوه اعتبار و قابلیت اجرای آن ها با ابهاماتی مواجه است. این مقاله با رویکرد تحلیلی و تطبیقی، به بررسی ابعاد حقوقی، ماهیت و حدود اعتبار قراردادهای پیش از ازدواج در حقوق ایران پرداخته و وضعیت این قراردادها را در برخی نظام های مترقی نظیر فرانسه، آلمان و انگلستان مورد مطالعه قرار می دهد. نهایتا راهکارهایی برای شفاف سازی و توسعه مقررات حمایتی در این زمینه ارائه می شود. این مقاله ضمن تبیین مبانی نظری قراردادهای پیش از ازدواج و بررسی مفهوم و ماهیت آن در نظام حقوقی ایران، به تحلیل نقادانه چالش ها و موانع اجرای این قراردادها از منظر قانونی و فقهی می پردازد. علاوه بر این، با بررسی تطبیقی مقررات و رویه های مرسوم در چند کشور اروپایی و تطبیق آن با وضعیت ایران، راهبردها و پیشنهادهایی جهت اصلاح یا تکمیل نظام حقوقی کشور ارائه خواهد شد تا ضمن احترام به ارزش های بومی، گامی به سوی کاهش منازعات خانوادگی و ارتقاء امنیت حقوقی زوجین برداشته شود.

Keywords:

قرارداد پیش از ازدواج , نکاح , آزادی اراده , حقوق خانواده , حقوق تطبیقی , توافقات مالی زوجین , اعتبار قرارداد , فقه امامیه.