حکمرانی سازمانی از منظر کلریویت

هدف: حکمرانی سازمانی به معنای ساختار، فرآیندها و روش هایی است که یک سازمان به منظور ارتباط، هدایت، سازماندهی و کنترل فعالیت هایش به کار می گیرد. حکمرانی سازمانی ابزاری برای ترکیب و به اشتراکگذاری دانش در سازمان و میان افراد آن است که میتواند به ایجاد کانال ها و پلتفرمهای مناسب برای انتشار دانش در سازمان، تسهیل همکاری و تعامل بین اعضای سازمان برای اشتراکگذاری دانش، توانمندسازی افراد برای ایجاد، دستیابی و اشتراکگذاری دانش، استفاده از فناوریهای مناسب برای ذخیرهسازی، انتقال و اشتراک دانش، نظارت و ارزیابی مستمر بر فرآیندهای مدیریت دانش و حکمرانی سازمانی و ایجاد فرهنگ سازمانی مبتنی بر اعتماد و اشتراک دانش که در آن افراد تمایل به اشتراکگذاری دانش داشته باشند کمک کند. به عبارت دیگر، حکمرانی سازمانی برای تعالی سازمان در سطوح مختلف مهم است و میتواند به افزایش بهره وری، کارایی و اثربخشی از طریق سازماندهی بهتر، ارتباطات صحیح تر و مدیریت ریسک بهتر و دسترسی بهتر به منابع انسانی و مالی از طریق اعمال روش های صحیح حکمرانی کمک کند. حکمرانی صحیح سازمانی نیازمند سیاستگذاری درست در این زمینه است که تحلیل روند پژوهشهای انجام شده در این حوزه میتواند به پیشرفت در آن منجر شود. بنابراین، هدف این پژوهش تحلیل روند منابع علمی منتشر شده حکمرانی سازمانی در پایگاه استنادی کلریویت است.روش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده که با روش توصیفی و رویکرد علمسنجی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل ۲۴۹ برونداد علمی منتشر شده حوزه حکمرانی سازمانی بین سالهای ۱۹۸۱-۲۰۲۱ در پایگاه کلریویت است. برای بررسی و مقایسه میزان انتشار و استناد بروندادهای علمی با شاخصهای حکمرانی (مسئولیتپذیری، ثبات سیاسی، اثربخشی، کیفیت نظارتی، قانون گرایی و کنترل فساد) از سایت شاخصهای حکمرانی جهانی استفاده شده است. ابزار تجزیه و تحلیل دادهها با نرمافزار VOSviwer و اکسل انجام شده است.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که روند بروندادهای علمی در حوزه حکمرانی سازمانی از سال ۱۹۸۱-۲۰۲۱ صعودی است و موضوع حکمرانی در حوزههای اقتصادی، مدیریت عمومی و دولتی بیشتر مطرح شده است. همچنین نویسندگانی مانند فیلاتوتو، لییبلین و جکسون بیشترین استناد را در میان منتشرکنندگان بروندادهای علمی داشتهاند و کشورهای آمریکا، انگلیس، کانادا، آلمان، هلند و چین؛ و دانشگاههای استنفورد، ایلینویز، آریزونا، جورجیا، کپنهاگن و هاروارد به ترتیب بیشترین بروندادهای حکمرانی سازمانی را منتشر کردهاند. اما به لحاظ شاخصهای حکمرانی کشورهای هلند، کانادا، آلمان، انگلیس، تایوان، فرانسه، آمریکا، اسپانیا، ایتالیا و چین به ترتیب بهترین عملکرد را داشتهاند. علاوهبر این یافتهها نشان داد که همنویسندگی، هماستنادی و همکاری علمی پژوهشگران، سازمانها، کشورها و منابع علمی اینحوزه کمتر و پراکنده است و کشورهای آمریکا، انگلیس، مالزی و برزیل تعاملات و همکاریهای علمی بیشتری نسبتبه پژوهشگران کشورهای دیگر داشتهاند و موضوعاتی مانند حکمرانی، مدیریت، نوآوری، سیستمها، عملکرد سازمانها و شرکتها، اعتماد، شبکهها، تکنولوژی اطلاعات و همکاری در زمینه حکمرانی سازمانی مهم هستند. در نتیجه میتوان گفت که نوآوری و فناوری، نقش مهمی در تحقق حکمرانی به ویژه حکمرانی الکترونیک موثر در سازمانها دارند و میتوانند به ارتقای شفافیت و اطلاعرسانی از طریق سیستمهای سازمانی منجر شوند و اطلاعات را در سراسر سازمان دسترسپذیر کنند. همچنین به بهبود عملکرد فرایندهای مدیریتی، مانند گزارشدهی و کنترل کمک کنند و مسیرهای جدیدی برای ارتباط و همکاری بین اعضای یک سازمان فراهم آورده و به تسریع و تسهیل فرایندهای حکمرانی، افزایش بهرهوری، کارایی و اثربخشی منجر شوند. یافتههای دیگر نشان داد که بین تعداد مدارک و شاخصهای حکمرانی رابطه منفی وجود دارد؛ به این معنا که با افزایش و کاهش انتشار بروندادهای علمی شاخصهای حکمرانی نیز کاهش و افزایش داشتهاند. ولی بین استناد و شاخصهای حکمرانی کشورها همبستگی و رابطه قوی مثبتی وجود دارد. بنابراین، میتوان گفت که میزان تولیدات علمی و استناد به آنها بر روی شاخصهای حکمرانی اثرگذار هستند و برعکس عملکرد بهتر کشورها در شاخصهای حکمرانی برای افزایش انتشار و استناد به بروندادهای علمی موثر است.نتیجهگیری: نتایج نشان داد که تحلیل بروندادهای علمی حکمرانی سازمانی میتواند به سیاستگذاریهای درست علمی، کشف حوزههای موضوعی جدید و شکافهای علمی، شناسایی مسیرهای پژوهشی، کسب و خلق دانش جدید، انجام پژوهشهای جدید، پیشبینی تحولات علمی آینده، شناسایی کنشگران علمی فعال و برجسته، ایجاد ارتباطات و همکاریهای علمی بیشتر میان کنشگران علمی در حوزههای مختلف و توسعه علمی در زمینه حکمرانی سازمانی کمک کند.

Keywords:

حکمرانی سازمانی , بروندادهای علمی , مصورسازی دادهها , علمسنجی , پایگاه کلریویت