سیدجمال مرتضوی امیری - کارشناس ارشد استخراج معدن(موسسه معدن-سدکارون۴)
سیدرحمان ترابی - استادیار دانشکده فنی( دانشگاه شاهرود)

با توجه به سیر صعودی افزایش جمعیت و نیاز مبرم به بخش ارتباطات واهمیت ساخت جاده های ارتباطی در راستای توسعه شهرنشینی و همچنین در امور سد سازی و موارد بیشمار دیگر در این مقوله، گسترش صنعت تونلسازی یک امر ضروری می باشد. در این راستا در بعضی از موارد این پروژه ها،در زمینهای مسأله دار مانند مناطق آماس پذیر انجام می شود. منظور از زمینهای تورم زا ، خاکها و مواد سنگی سست و شکل پذیری است که با دارابودن شرایط و استعداد تورم، وضعیت تنش را در منطقه به هم می زنند. به نظر می رسد که مهمترین عامل در طراحی تونلها تامین پایداری و نگهداری آن است. نگهداری تونلها در زمینهای آماسی به دلیل آنکه فشار ناشی از تورم در اینگونه مناطق در دراز مدت اعمال می شود مستلزم تمهیدات ویژه ای می باشد. تجربه نشان داده است که زمینهای متورم شونده مسائـل و مشکلات بزرگی را در امر تونل زنی ایجاد می نمایندکه ممکن است خرابی کامل پروژه، طولانی شدن زمان اجرای پروژه و افزایش هزینه ها را در برداشته باشد. در این مقاله ابتدا زمینهای آماس پذیر وتورم زا، بررسی و به دنبال آن کنترل و نگهداری ویژه این زمینها در مسیر حفر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در نهایت چند پروژه بزرگ در دنیا که با این مسأله مواجه شده اند و تمهیداتی کــه در ایــن رابطه پیش بینی کــرده اند به عنوان نمونه معرفی شده اند.

زمینهای آماسی ، آماس ، تورم ، تونل, نگهداری ،کنترل ، مطالعات موردی