حسین راعی شکتایی - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، واحد ایمنی و بهداشت خطوط ۱و۴ مترو ی تهران
سعید متصدی زرندی - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سید محمد عرب نجفی. مدیر ایمنی، بهداشت و طب کار شرکت بهره برداری مترو تهران
ابوالفضل معینی - رئیس ایمنی و بهداشت خطوط ۱و۴ شرکت بهره برداری مترو تهران
فاطمه حسین زاده - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط. دانشگاه علوم پزشکی مازندران

امروزه کلان شهرهایی همچون تهران با مشکلات زیادی از جمله آلودگی هوا که روز به روز افزایش می یابد مواجهه هستند. در بین سیستم های حمل و نقل عمومی، مترو به دلائل متعددی از جمله، کیفیت بالای حمل و نقل،کاهش جمعیت سطح خیابان ها، پر کردن خلاء های موجود در سیستم حمل و نقل عمومی و همچنین بالابردن ظرفیت سطح جاده ها مورد توجه قرار گرفته است، به طوریکه در تهران روزانه میلیونها نفر با این وسیله حمل و نقل جابه جا می شوند. ازاینرو کیفیت هوای چنین مکان هایی بایستی مناسب و مطلوب باشد. لذا هدف از این مطالعه بررسی غلظت 10PM و 5/2PM در تعدادی از ایستگاههای مترو تهران و مقایسه آن با هوای بیرون بود. در این مطالعه تجربی، کاربردی غلظت 10PM و 5/2PM در 6 ایستگاه زیرزمینی و روزمینی ایستگاههای مترو تهران مورد اندازه گیری قرار گرفت. غلظت ذرات معلق در هر ایستگاه بر روی 4 نقطه اندازه گیری شد. جهت اندازه گیری غلظت10PM و 5/2PM از یک دستگاه قرائت مستقیم پایش ذرات معلق HAZ DUST EPAM 5000 با دبی 4 لیتر در دقیقه استفاده شد. همزمان غلظت 10PM و 5/2PM در قسمت بیرونی ایستگاه نیز مورد اندازه گیری قرار گرفت و نتایج حاصله با استانداردهای موجود مقایسه شد. از روش آمار توصیفی، آزمون تی یک نمونه ای و رگرسیون لجستیک جهت تحلیل آماری پارامترهای مؤثر بر انتشار غلظت ذرات معلق و جهت تفسیر از نرم افزار 18 SPSS و Excel استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که میانگین غلظت 10PM و 5/2PM در ایستگاههای زیرزمینی به ترتیب 4/32±58/3 و 23 ± 05/3 میکروگرم برمترمکعب و میانگین غلظت 10PM و 5/2PM در ایستگاههای روزمینی به ترتیب 1/28 ± 69/3 و 3/16± 37/3 میکروگرم بر مترمکعب بود. همچنین میانگین غلظت 10PM و 5/2PM در هوای آزاد به ترتیب 6/84±52/6 و 3/58±62/5 میکروگرم بر مترمکعب بود. نتایج این مطالعه مشخص نمود که غلظت10PM و 5/2PM در ایستگاههای مترو پایین تر از استاندارد بود و هوای ایستگاههای مترو در مقایسه با هوای بیرون بهتر بود. نتایج تحلیل آماری بین عوامل مؤثر در انتشار غلظت ذرات معلق نشان داد که بین ذرات معلق با جمعیت رابطه معنی داری وجود نداشت (05/0 < Pvalue). ولی بین ذرات معلق با سیستم تهویه ایستگاه رابطه معنی داری وجود داشت (05/0 > Pvalue).

کیفیت هوا، آلودگی هوا،10PM، 5/2PM ، مترو، هوای سطح شهر