عیسی سلگی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر

بیس فنل BPA) A به عنوان مخرب غدد درون ریز شناخته شده است و دارای فعالیت استروژنی است. یک ماده شیمیایی صنعتی مهم است که در درجه اول به عنوان واسطه در تولید پلاستیکهای پلی کربناته و رزینهای اپوکسی استفاده میشود. تقاضا و ظرفیت تولید این ماده به دلیل کاربردهای گسترده به سرعت در حال رشد است. این روند منجر به آلودگی بسیار بیشتر BPA در محیط زیست و جمعیت انسانی شده است. زبالهها، شیرابه لندفیل و لجن فاضلاب مهمترین منابع ورود آن به خاک هستند BPA بر اساس ضوابط مندرج در EPA در رده ترکیبات با پایداری کم در محیط و نیز پتانسیل کم تجمع زیستی طبقهبندی شده است. تحرک آن در خاک کم تا متوسط بوده و در شرایط محیطی تحت تجزیه زیستی قرار میگیرد. با وجود مطالعات متعدد در رابطه با تعیین BPA در خاک اما اطلاعات اندکی در مورد اثرات BPA در خاک وجود دارد. غلظتهای گزارش شده توسط EPA برای نمونههای خاک جمعآوری شده از فضاهای باز در محدوده 4 تا 14 و میانگین 6 تا 7 نانوگرم بر گرم وزن خشک بوده است BPA میل متوسط به ماده آلی خاک دارد و بنابراین بعید است در خاک متحرک و قابلیت دستیابی زیستی داشته باشد، اگرچه تحرک از شیمی و بافت خاک متاثر میشود. تحقیقات نشان می دهندکه جذب BPA در حضور آهن، کادمیوم و سرب افزایش مییابد اما نتایج متناقض با توجه به pH خاک وجود دارد. بر اساس مطالعات میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم، هدایت الکتریکی و نیز جمعیت میکروبی در خاک تلقیح شده با BPA کاهش یافته است. برای جداسازی و تشخیص، از دستگاههایی مانند کروماتوگرافی مایع-طیف سنجی جرمی (LC-MS) و کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی (GC-MS) استفاده شده است.

بیس فنل ، BPA) A ، خاک، آلودگی