محمد علی ولی پور - عضو هیات علمی دانشگاه گیلان
محمد دوستار - عضو هیات علمی دانشگاه گیلان
تیمور آریامنش - دانشجوی MBA پردیس بین الملل دانشگاه گیلان

امروزه در علوم سیاسی و اداری مفاهیم نمرکز در موارد گوناگون به صورت مبهم و پیچیده بکار میرود.ریشه این ابهام در نظریات و عقاید سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه است.به طوری که در هر نوع نظام سیاسی و اجتماعی حدودی از افراط یا تفریط در تمرکز قدرت و تصمیم گیری به چشم میخوردتمرکز و عدم تمرکز به هر شکل و صورتی که باشد مظهر ساختار قدرت در تصمیم گیری است.نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که مفهوم تمرکز در عمل به صورتی مطلق تجلی و ظهور نمی یابد بلکه تصور آن امری است نسبی با درجات متفاوتی از تمرکز در تمرکز سازمانی روابط میان ساختارهای مختلف حکومتی مطرح نیست بلکه تمرکز سازمانی امری ست مربوط به نحوه مدیریت مقام مسئول یک دستگاه توسط رئیس و یا احیانا معاون اتخاذ می گردد.حال آنکه عدم تمرکز سازمانی وقتی است که مدیران روسا و هر عضو سازمانی بتواند در حدود وظایف و مسئولیتهای نسبت به امور محوله اتخاذ تصمیم نماید و از اختیارات کافی و متناسب با مسئولیت برخوردار باشد.بنابراین مبنای عدم تمرکز سازمانی تفویض اختیار یا واگذاری اختیارات بیشتر و متناسب با مسئولیتها به مدیران و مسئولین سطوح مختلف سلسله مراتب سازمانی از سوی مقام مسئول دستگاه است. بدیهی است آثار و پیامدهای ناشی از تمرکز سازمانی یا به عبارت دیگر عدم تفویض اختیارات کافی به مسئولان تابعه در محل در یک ساخت اداری متمرکز،مسائل و مشکلات ائداری را تشدید خواهذ نموذ. از این رو پاره ای از معایب و آثار نامطلوب ناشی از نظام متمرکز اداری را می توان در عمل با اعظای اختیارات تام یا فوق العاده به مقامات و ماموران تابعه محلی یا به عبارت دیگر به اجرای سیاست عدم تمرکز سازمانی مرتفع نمود.

تمرکز،عدم تمرکز،تفویض اختیار