آرزو زارع - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی
رویا شریفی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی

میشل فوکو به عنوان یکی از اندیشمندان حیطه فلسفه و جامعه شناسی، افقی تازه را در شناخت و تحلیل پدیده های اجتماعی و تاریخی گشوده است.او به تحلیلی منعطف از اهمیت حیاتی قدرت در تشکل و کنترل گفتمان ,تولید دانش و ساختار بندی اجتماعی فضا در هر جامعه میپردازد. این پژوهش با به کارگیرى روش توصیفى و از طریق مطالعه اسنادی به بررسی تطبیقی نظریه قدرت فوکو در دو فضای شهری (میدان تیان آن من چین) و (مجموعه تجاری راکفلر نیویورک) میپردازد.گفتمان غالب مذهبی در جامعه چین از دیرباز شکل قدرت و روابط آن را تعیین میکرده است. در این جامعه مرکز قدرت مشخص است و تفکر آسمانی و نظام سلسله مراتبی،ساختار قدرت و هویت ویژه ای را به وجود آورده است که در روابط اجتماعی و عناصر کالبدی و فضایی شهر خود را نشان میدهد. در نمونه آمریکا گفتمان سرمایه داری شبکه قدرت و روابط اجتماعی بین افراد را تعیین میکند.این گفتمان با برجسته کردن حقوق فردی و آزادی انسانی، در واقع به شکل پنهانی به اعمال قدرت می پردازد.این قدرت به شکل آرام و غیر نمایشی و از طریق شبکه ای متکثر و ناپیدا فضاهای شهری را شکل میدهد.

قدرت، دانش، گفتمان، فضای شهری