نسترن نوروزی - دانشجوی کارشناسی ارشد هنر اسلامی دانشگاه هنر اصفهان

باغ‌ایرانی از ابتدای شکل‌گیری تا به امروز در مواجه با جهان‌بینی‌ها و نگرش‌های متفاوت به جهت دارا‌‌بودن ساختاری پایدار و پویا به مسیر خود ادامه‌داده و درعین انطباق با نگرش‌های متفاوت، هویت ایرانی خود را حفظ نموده‌است؛ بدان‌گونه که ما شاهد اوج و درخشش باغ‌ایرانی در دو دوره هخامنشی و صفوی هستیم. در این پژوهش باغ‌ایرانی از منظر جهان‌بینی شکل‌دهنده آن مورد بررسی قرارگرفته‌است. هدف از این پژوهش تاکید بر تاثیری است که جهان‌بینی موجود در هر یک از دو دوره هخامنشی و صفوی در شکل‌گیری باغ‌ایرانی داشته‌است. این پژوهش به یافتن پاسخ این پرسش‌ها می‌پردازد که جهان‌بینی موثر در شکل‌گیری باغ‌ایرانی در دوره هخامنشی چگونه بوده‌است‌؟ و اسلام و جهان‌بینی آن چه تاثیری بر باغ‌ایرانی داشته‌است؟ این پژوهش با هدف توسعه‌ای و رویکرد گرد‌‌آوری اطلاعات تاریخی-تطبیقی است، همچنین رویکرد این نوشتار به لحاظ تجزیه و تحلیل ، کیفی بوده‌است. در جمع‌بندی نتایج این پژوهش می‌توان گفت که علیرغم تفاوت‌های بنیادینی که در جهان‌بینی دو دوره صفوی و هخامنشی، وجود‌دارد، باغ‌ایرانی با انطباق و انعطاف‌پذیری با هر یک، همراه شده و مجالی برای شکوفایی یافته‌است. در این رهگذر بیش از پیش جنبه‌های غنایی و معنایی باغ‌ایرانی فزونی یافته تا بدانجا که به منظور بازنمایی و تمثیل مفاهیم والایی چون بهشت، به خدمت گرفته‌شده‌است.

باغ‌ایرانی ، جهان‌بینی ، بهشت ، هخامنشی ، صفوی