رضا پاسبان خمری - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری
ندا علی بک - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری

موضوع مسکن اجتماعی که به سال‌های پس از جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد، نتیجه‌ی اقدامات مستقیم دولت برای تأمین رفاه افراد جامعه است، بنابراین مسکن اجتماعی از مؤلفه‌های سیاست‌های اجتماعی به شمار می‌رود. بررسی این سیاست‌ها در کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد که دولت‌ها با توجه به شرایط مختلف، سیاست‌های متفاوتی را برای تأمین رفاه جامعه برگزیده‌اند تا مسکن مناسب را برای خانوارها، قابل‌استطاعت نمایند. اگرچه در ایران از ابتدای برنامه‌ی دوم توسعه، نیاز به ساخت مسکن اجتماعی توسط دولت و متخصصین مطرح گردید اما می‌توان، ساخت مسکن توسط بخش عمومی و به شکل خانه‌های سازمانی را در سال 1327 به مسکن اجتماعی مربوط دانست. لذا هدف این نوشتار ضمن تحلیل و ارزیابی جایگاه مسکن اجتماعی در برنامه‌های توسعه‌ی ایران و تعیین چشم‌اندازهای مطرح و چالش‌های پیش‌روی آن می‌باشد. بدین منظور روش تحقیق توصیفی و کتابخانه‌ای به کار می‌رود و برای تبیین بهتر از قیاس تطبیقی با نقش و جایگاه مسکن اجتماعی در کشورهای توسعه‌یافته استفاده می‌شود. مهم‌ترین موارد قیاس تهیه‌کنندگان، مخاطبین مسکن اجتماعی و روش‌های تأمین مالی می‌باشد. در آخر با استناد بر مطالعات انجام شده؛ تأکید بر بازار اجاره، انتقال وظائف دولت مرکزی به شهرداری‌ها، ایجاد صندوق‌های ضمانت سرمایه‌گذاری و بکارگیری سرمایه‌ی بخش خصوصی در مسکن اجتماعی به عنوان نتایج این پژوهش استخراج می‌شوند.

مسکن اجتماعی، چالش‌ها و چشم‌اندازها، برنامه‌های توسعه، کشورهای توسعه‌یافته، ایران