محسن افشاری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی اصفهان
محمدصادق ابراهیمی - استادیار مهندسی کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان.

بدون آب زندگی بر روی کره زمین بی معناست به همین دلیل قرن حاضر را میتوان قرن مبارزه برای مالکیت آب دانست. از 26 کشور جهان که چزء کشورهای کم آب قلمداد میشوند، 9 کشور در خاورمیانه قرار دارند.کشور ایران نیز به دلیل واقع شدن درمنطقه خشک و کم باران و همچنین به دلیل کم آبی، سومین کشور سدساز دنیاست. مهمترین اهداف سازندگان سدها در وهله اول مهار سیلابها و ذخیره آبهای سطحی جهت تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت و در کنار آن تولید برق میباشد. مساله ی عمدهای که کمتر مورد توجه سازندگان سد قرار گرفته است، پیامدهای حاصل از اجرای این طرح ها و ارزشیابی آثاراجتماعی،اقتصادی و اکولوژیکی آنها میباشد. تحقیق حاضر پاسخ به آن را دلیل تلاش خود قرارداده است. این مطالعه از دیدگاه بهرهبرداران به ارزشیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی سد حنا در شهرستان سمیرم پرداخته است و جامعه آماری تحقیق حاضر کشاورزان بهرهبردار از شبکههای آبیاری احداث شده از سد حنا تشکیل میدهند. تعداد این بهرهبرداران 1610 خانوار میباشد که بااستفاده از فرمول کوکران تعداد 210 نمونه آماری بدست آمده است. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه از این تعداد نمونه کسب گردید. روایی ابزار تحقیق از طریق تایید گروهی از متخصصین مرتبط با موضوع تحقیق و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای قسمتهای مختلف در حیطهی اقتصادی 84 %، اجتماعی 75 % و اکولوژیکی 81 % محاسبه شد. نتایج حاصل حاکی ازاینکه بدلیل تخصیص تمام آب به بخش کشاورزی، باعث افزایش سطح زیر کشت، بهبود نسبی درآمد کشاورزان، افزایش ارزش املاک و زمینها شده است. از نتایج مهم دیگر این تحقیق عدم رضایت اکثریت بهره برداران از مدیریت دولتی حاکم بر منابع آب و نحوه توزیع آن است، که بهره برداری و مدیریت منابع آب را با رویکرد مشارکتی اجتناب ناپذیر مینماید

سد حنا، اثرات اقتصادی- اجتماعی و اکولوژیکی، بهره برداران