عباس اکبرزاده - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات آب، تهران
مریم وخشوری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست – آب و فاضلاب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بوشهر
محسن اربابی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد

رویکرد متعارف در توسعه کشور همواره مبتنی بر تامین زیرساختها و انجام عملیات عمرانی مربوطه بوده است. با این حال،توسعه پایدار به عوامل متعددی همچون مسائل اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی وابسته است که نیازمند مطالعاتی جامعدر این خصوص و در رابطه با گزینههای موجود میباشد. بنابراین گاهی با این رویکرد فعالیت هایی نظیر سدسازی، احداث کارخانجات صنعتی، توسعه شهری و تمرکزگرایی با عدم استقبال مواجه میشوند. مدیریت منابع آب نیز باید رویکردی پایدار در زمینه راهکارهای پیش رو داشته باشد. از این دیدگاه، نه تنها تامین کمی آب، بلکه فراهم نمودن کیفیتی پایدار و مطلوبدر شرایط مختلف و حتی بحرانی حائز اهمیت است. این درحالی است که باید راهکار ارائه شده مقرون به صرفه بوده و مطابق با قابلیتهای بومی و همسو با نظرات جامعه باشد. در این راستا، همواره گیاهپالایی بعنوان روشی دوستدار محیط زیست، بومیو اقتصادی در کنترل کیفی آب و پساب نمود مییابد. در این مقاله، گیاه وتیور بعنوان روشی پایدار و کارآمد و البته با تمرکز بر پاسخگویی به چالشهای موجود در مدیریت منابعآب معرفی میگردد. مطابق بررسیهای انجام شده، گیاه وتیور با توجه به خواص مورفولوژیکی ویژه خود قادر است اولاً بعنوان واحد پالاینده آب و پساب مورد استفاده قرار گیرد. بطور مثال میتواند به دو صورت کاشته شده در خاک یا هیدروپونیک بعنوان واحد تصفیه تکمیلی تصفیهخانههای فاضلاب شهری و صنعتی (منابع آلاینده نقطهای) استفاده شده و یا در کنترلانتشار آلودگی از منابع آلاینده غیرنقطهای مانند زهابهای کشاورزی و معادن تاثیر قابل ملاحظهای داشته باشد. ثانیاً چینش مناسب این گیاه میتواند از فرسایش خاک بالادست و بروز سیلاب مخرب، کاهش کیفیت ناشی از آن و کاهش طول عمر مخازن پائیندست جلوگیری نماید. ثالثاً این روش کاملاً اقتصادی و بدون اثرات ثانویه زیست محیطی بوده و می تواند هزینههای نگهداری از سازههای آبی و زیرساختها را کاهش داده و با ایجاد فضایی سبز به اشتغال و تولی د نیز کمک نماید. بنابراین استفاده از گیاه وتیور از جنبههای مختلف در مدیریت منابع آبی همگام با مفاهیم توسعه پایدار میباشد.

توسعه پایدار، منابع آب سطحی، گیاهپالایی، علف وتیور