ابراهیم گلزار - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، باشگاه پژوهشگران جوان، اهواز، ایران

یکی از پیامدهای اصلی فرسایش بادی، خسارت به منابع زیستی و اقتصادی از طریق ایجاد گرد و غبار میباشد. کشور ایران نیز ازاین قاعده مستثنی نبوده و در ابعاد ملی، منطقهای و محلی به تاسیسات زیستی و منابع زیربنایی آن خسارات متعددی وارد می-شود. این پدیده اثرات بسیار وسیع و گسترده اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی بویژه فقر گسترده و تخریب منابع را به دنبال داشته است. پدیدههای گرد و غبار نمودی از فرسایش بادی بوده و در ردیف بزرگترین مشکلات جدی زیستمحیطی در نواحی مشخصی از جهان قرار دارد. از مهمترین پیامدهای وقوع گرد و غبار میتوان به مدفون ساختن روستاها و آبادیها در زیر ماسهو خاک، از بین بردن زمینها و مزارع کشاورزی، مسدود نمودن قناتها و کانالهای آبیاری، آلوده نمودن آبهای سطحی، گسترش بیابانها و نواحی خشک، ایجاد مشکلاتی در رفت و آمد و غیره اشاره نمود. سیستان به عنوان یک منطقه شاخص تحت تاثیر فرسایش بادی در ایران مطرح بوده و طوفانهای ماسه و گرد و غبار آن سالهاست که برای عام و خاص ملموس میباشد. امروزه،سیستان به عنوان کانون بحرانی در کشور ما مطرح است. عدم توجه به برنامهریزی و ساماندهی، خطرات زیست اجتماعی را برای این منطقه ایجاد مینماید. هرگونه عملیات آب و خاک در این منطقه باید همگام با ایجاد زمینه مناسب در جهت حفظ خاک و پوشش گیاهی باشد. به طور کلی، این مقاله سعی بر آن دارد تا با تعریف و تفهیم پدیده گرد و غبار و اثر آن بر منطقه سیستان، راهکارهای بازدارنده و اصلاحی را به منظور کنترل پدیده گرد و غبار و فرسایش بادی و همچنین کاهش اثرات زیانبار ناشی از آن در منطقه ارائه نماید.

گرد و غبار، فرسایش بادی، محیط زیست، سیستان