ملیحه شیرافکن - کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی از دانشگاه شاهرود
هادی جعفری - دکتری هیدروژئولوژی، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهرود

حوضه آبریز بهاباد در استان یزد بخشی از بزرگ حوضه کویر لوت میباشد و آبخوانی آزاد به مساحت ۳۶۶ کیلومتر مربع را در بر دارد.آب زیرزمینی در دشت بهاباد برای بخشها کشاورز و صنعت مورد استفاده قرار میگیرد. در نتیجه وابستگی و نیاز شدید این بخشهای به آب زیرزمینی سالانه افت زیاد در آبخوان ایجاد میگردد. تجمع چاهها بهرهبردار به ویژه چاهها صنعتی در بخش مرکزیدشت، سبب فروافتادگی در سطح ایستابی و تمرکز جریان به سمت این چاهها شده در نتیجه الگو جریان در بخشها جنوبی و شمالی از هم متفاوت شده است. هیدروگراف دشت در یک دوره ده ساله میانگین افت سالیانه ۶۰ سانتیمتر برا منطقه جنوبی و ۴۰ سانتیمتربرا منطقه شمالی دشت را نشان میدهد. بر اساس بیلان هیدروژئولوژیکی آبخوان بهاباد برا سال آبی90-89 میزان ورود ها به آبخوان (ورود از مرز، نفوذ از بارش، آبها برگشتی) در بخشها جنوبی و شمالی به ترتیب 20/8 و6و8 میلیون متر مکعب بوده که از مجموع خروجیها (خروجی از مرز، مصارف کشاورز ، صنعتی، شرب و زهکشی به رودخانه) که به ترتیب برا بخشهای جنوبی و شمالی32/9و8/5میلیون متر مکعب است، کمتر میباشد. این موضوع سبب کسر مخزن آب زیرزمینی و بیلان منفی آبخوان شده که افت ممتد سطح ایستابی را در پی داشته است. برداشت زیاد توسط چاهها کشاورز و صنعتی مهمترین دلیل این افت درآبخوان بهاباد بوده است

افت سطح ایستابی، بیلان هیدروژئولوژیکی، آبخوان بهاباد، یزد