ارائه مدل حسابداری محیط زیست در جوامع اسلامی با استفاده از تکنیک دلفی

حسابداری محیط زیست در چند دهه گذشته مورد توجه محافل دانشگاهی و اندیشمندان بوده اما فرضیات و رویه های این نوع خاصی از حسابداری بیش تر در مباحث تئوری و نظری متوقف شده و به مرحله اجرا نرسیده است.به عبارت دیگر حسابداری محیط‌زیست در استانداردهای حسابداری و یا دوره‌های حسابداری وجود ندارد و اساساً جهانی نشده است، عوامل بسیاری مانع از تناسب و هم خوانی حسابداری رایج با حسابداری محیط‌زیست است، مواردی نظیر تمایل به سرمایه‌داری؛ تمرکز بر تجارت؛ اتکا به اقتصاد نئوکلاسیک؛ کپی کردن عددی؛ وابستگی به پول و رویه‌های حسابداری . همچنین حسابداری محیط زیست که اکنون در سطح محافل علمی دنیا مطرح است نگاهی تک بعدی به این مقوله است در حالی که محیط زیست در فعالیت های اقتصادی و حسابداری وقتی مورد توجه قرار می گیرد که سیستم حسابداری پاسخگو باشد، شفافیت کامل داشته باشد، به ذی نفعان توجه کند و انصاف و عدالت را در فعالیت ها مد نظر قرار دهد، نگاه تک بخشی به حسابداری در زمینه محیط زیست نمی تواند الزاما به توجه به محیط زیست منتهی شود، محیط زیست در سایه پاسخگو بودن، شفافیت کامل، ایفای مسئولیت های اجتماعی و سایر آموزه های اسلامی معنا پیدا می کند نکته ای که در حسابداری محیط زیست به فراموشی سپرده شده است.نتیجه اینکه روح سرمایه داری داری حاکم بر سیستم حسابداری رایج که برخاسته از جهان بینی مادی گرای غرب بوده و بیش از هر چیز سود گراست مانع از اجرای رویه های زیست محیطی در جامعه می شود این در حالی است که جهان بینی جوامع اسلامی برخاسته از دین بوده و در پی سود مشروع متناسب با کار و تلاش و حفظ محیط زیست است.به همین دلیل حسابداری متناسب با جامعه اسلامی در حقیقت بهترین مدل و الگو برای توجه به محیط زیست تلقی می شود، سیستمی که در کنار توجه به محیط زیست به سایر آموزه های اسلامی نظیر توجه به ذی نفعان و شفافیت کامل توجه دارد. بنابراین در این تحقیق ضمن انجام مطالعات نظری با استفاده از تکنیک دلفی و کسب نظر از 15 فرد صاحب نظر ، نارسائی های نظام حسابداری رایج و حسابدرای محیط زیست شناسائی و یک مدل برای حسابداری متناسب با جامعه اسلامی که هدف نهائی آن حفظ محیط زیست است، ارائه می شود.

Keywords:

حسابداری توسعه پایدار , محیط زیست , مسئولیت های اجتماعی , اقتصاد اسلامی