یداله مهدوی - دانشآموخته سابق کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه هرمزگان
فرهاد نورمحمدی - کارشناس آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی استان ایلام
علی شیرمحمدی - کارشناس خاکشتاسی اداره کل منابع طبیعی استان ایلام
اکرم رحمتی پور - دانشآموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه زابل

این تحقیق به منظور بررسی رابطه شیب-مساحت با حجم فرسایش آبکندی برای انواع آبکند در حوزه آبخیز بدره، استان ایلام انجام شد. پس از انجام عملیات‏های میدانی که خود شامل4 مرحله1- تعیین آبکند2- عکسبرداری و تشخیص3- ثبت مختصات نقطه‏ای4- اندازه‏گیری ابعاد و تعیین حجم آبکند بود، با شناسائی مناطق آبکندی و طبقه‏بندی آنها به سه دسته خطی، پنجه‌ای و جبهه‌‌ای، ویژگی‏های حوزه زهکشی آبکندها شامل شیب و مساحت، تعیین گردید و رابطه بین حجم فرسایش آبکندی و خصوصیات حوزه زهکشی(شیب-مساحت) آبکندها با استفاده از نمودارهای لگاریتمی و همچنین رابطه هورتن بررسی گردید. نتایج نشان داد که در انواع آبکندهای حوزه، عواملی از جمله تونلی شدن، ریزش واریزه‏های بلوکی و روانآب زیرسطحی باعث توسعه و گسترش حجم آبکندها می‏شود که خود نشان‏دهنده عدم مشارکت یا تأثیر ناچیز روانآب سطحی است. همچنین اراضی با شیب 5-2 درصد، به عنوان کلاس شیب بحرانی از نظر آستانه توپوگرافی و فیزیوگرافی نسبت به سایر کلاسهای شیب برای رخداد فرسایش آبکندی می‏باشد. استدلال دیگر نتایج نشان داد که برخلاف انتظار رابطه منطقی و محکمی بین سطح حوزه زهکشی بالادست هر آبکند با حجم فرسایش آبکندی وجود ندارد.

فرسایش آبکندی، رابطه‏شیب-‏مساحت، ‏آستانه توپوگرافی، بدره، استا‏ن‏ایلام