محمدکاظم جباری - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان
پریسا حجی ملایری - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان

رشد شتاب زده شهرنشینی ایران موجب شده کاربری های خدماتی در تمامی سکونتگاه های شهری الگوی پخش فضایی متعادلی را دنبال نکرده و بین سکونتگاههای رسمی و غیررسمی تفاوت چشمگیری در این زمینه وجود داشته باشد. روش تحقیق حاضر تحلیلی – کاربردی است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و مدل تاپسیس (TOPSIS) انجام شده است. با توجه به سکونتگاههای مورد مطالعه در پژوهش حاضر و با درنظر گرفتن کاربری های خدمات شهری آموزشی، درمانی، فضای سبز، فرهنگی – مذهبی، ورزشی، اداری و نظامی و انتظامی، یافته های تحقیق نشان می دهد که سکونتگاه های رسمی و غیررسمی از لحاظ دسترسی به کاربری های خدماتی در یک سطح قرار ندارند، به گونه ای که در بین 26 سکونتگاه رسمی و غیررسمی در شهر ملایر، شهرک ولی عصر با میزان نزدیکی نسبی به راه حل ایده آل (7342/0) در رتبه اول و محله صحرا با میزان نزدیکی نسبی به راه حل ایده آل (000/0) رتبه 26 را به خود اختصاص داده است.

سکونتگاه های رسمی و غیررسمی، کاربری های خدمات شهری، مدل تاپسیس، شهر ملایر