مریم فضلی عقدائی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
سیدامیرحسین گلی - استادیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

سیالی را که در دما و فشاری بالاتر از دما و فشار بحرانی اش قرار گیرد، سیال فوق بحرانی گویند. یک سیال فوق بحرانی خصوصیات مابین گاز و مایع را داراست. معمولاً بهترین حلال در استخراج ترکیبات طبیعی (Co(2 است. از مزایای سیالات فوق بحرانی انحلال گزینشی، افزایش کیفیت نهایی محصول و صرفه اقتصادی آن است. کاروتنوئیدها ترکیبات محلول در چربی بوده و در اکثر سبزیجات و میوه جات به وفور یافت می شوند. از جمله کاربرد این سیالات دراستخراج کاروتنوئیدها می توان به استخراج β- کاروتن از روغن پالم و سیب زمینی شیرین و استخراج لیکوپن از هندوانه اشاره کرد. استخراج با سیال های فوق بحرانی برای استخراج ترکیباتی که به سادگی به وسیله نور، اکسیژن و دمای بالا تجزیه می شوند، مثل کاروتنوئیدها، بسیار مناسب ا ند اما حلالیت این ترکیبات در مقایسه با حلالیت آنها در حلال های آلی کمتر است و برای دستیابی به راندمان استخراج قابل قبول به فشارهای بالا نیاز است.

سیال فوق بحرانی، (CO(2، کاروتنوئیدها