مهدی بیات - دانشجوی دکتری زراعت - دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
مجتبی کیوانلو شهرستانکی - کارشناسی ارشد زراعت - مرکز تحقیقات کاربردی شمال کشور - شرکت نسبت به دانه های روغنی - ساری
محمد علوی سینی - دانش دکتری اصلاح نباتات - ژنتیک بیو متریک - دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

به منظور مطالعه اثر متقابل تاریخ و مکان کشت و خصوصیات کمی و کیفی کلزا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سال زراعی 89 - 1٬388 به اجرا درآمد که در عرصه تاریخ کشتی (15 شهریور، 15 متر و 15 آبان) در کرت های اصلی و سه رقم کلزا ( Hyola401 زرفام و مودنا ) در کرت های فرعی در دو منطقه تربت‌جام و تایباد مورد ارزیابی قرار گرفتن. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که مکان کشورهای کلیدی صفات مورد مطالعه به جز در صد پروتئین اثر معنی‌داری دارد و در متن و تربت‌جام نسبت به تایباد از عملکرد دانه بیشتری برخوردار است. با این حال به هر دو منطقه روند تغییرات عملکرد دانه در ارقامی کلزا تقریباً یکسان ولی بین ارقام از لحاظ تولید دانه اختلاف معنی داری وجود دارد به‌طوری‌که در هر دو مکان رقم Hyola401 و مودنا به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را داشتند. همچنین مشخص گردید که با تخصیص در زمان کشت اکثر صفات زراعی از جمله عملکرد دانه کاهش می‌یابد. نتایج حاصل از ضرایب هم‌بستگی نیز نشان داد که عملکرد داد با صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف، وزن هزار و در صد روغن هم‌بستگی مثبت و منفی داد و با صفات تعداد دانه در غلاف، پول کلافه و در صد پروتئین هم‌بستگی منفی و معنی‌داری دارد. در مجموع با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش می‌توان رقم Hyola401 را برای همه پرسی نمود و به این تاریخ که کشت در تربت‌جام شهریور ماه است ولی در تایباد می‌توان جامعه ما به تأخیر انداخته بود

تاریخ کاشت، مکان کاشت، کلزا، عملکرد و اجزای عملکرد، در صد روغن و پروتئین