هادی تعمیدی
محمود صبوحی

دانه‌های روغنی پس از فلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می‌دهند. دراین‌میان کلزا یکی از مهم‌ترین گیاهان روغنی در سطح جهان می‌باشد که کشت و کار آن در کشور به طور روزافزون استمرار دارد. این محصول یکی از کالاهای استراتژیک کشاورزی است که در سال‌های اخیر مورد توجه ویژه دولت قرار گرفته است. لذا بررسی کارآیی محصول عامل بسیار مهم و تأثیرگذار در افزایش تولید و عملکرد آن بدون نیاز به هزینه اضافی خواهد بود. در مطالعه حاضر انواع کارایی فنی، تخصیصی، اقتصادی و مقیاس با روش اندازه‌گیری ویژگی تحلیل پوششی داده‌ها در دو سطح ثابت نسبت به مقیاس و متغیر نسبت به مقیاس برای تعیین میزان کارایی استان‌های تولیدکننده انجام گرفته است. اطلاعات آماری از سالنامه 87-86 استخراج گردیده و. همچنین میزان بهینگی نهادها برای دستیابی به پیشینه کارایی در تولید برای هر استان محاسبه گردید. متوسط کارآیی اقتصادی، کنید، تخصیصی، مقیاس و روش VRS به ترتیب برابر است با 0/77 ، 0/93 ، این 0/79 ، من 0/50 در این مطالعه نتایج نشان می‌دهد که 36% استان‌ها در روش VRS دارای کارایی کامل هستند و همچنین 63% استان‌ها دارای با کارایی مقیاس هستند کمترین مقدار با کارایی 0/23 مربوط به استان فارس و بیشترین آن‌ها 0/98 محدوده استان تهران است. برحسب نتایج انجام هر چه بیشتر مطالعات کارایی و تعیین مقیاس مناسب نهاده‌ها و انتقال این دستاوردها به مزار از طریق آموزش و ترویج کشاورزی می‌تواند کارایی تولید این محصول استراتژیک را افزایش دهد.

کارآیی، تحلیل پوششی داده‌ها، اندازه‌گیری خاص تحلیل پوششی داده‌ها