معصومه سیرگو - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
عراز محمد نوری راد دوجی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
یونس عادلی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
احمد قلی پور - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

به منظور بررسی مقاومت ژنوتیپهای مختلف آفتاب‌گردان روغنی نسبت بیماری پوسیدگی سفالی، آزمایشی در سال زراعی 89 - 1٬388 در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. ژنوتیپهای مورد بررسی شامل SHF81/90 ، Favorit ، CMSG6×R-43 ، ،CMSG5×R-43 فرخ و آذر گل بودند. هر کرت مشتمل بر پنج هفته شش متری به فواصل ردیف و فواصل بوته‌های ردیف به ترتیب 50 و 30 سانتی‌متر بود. در این تحقیق اثر رقم در شدت بیماری معنی‌دار بود. به طوری‌که رقم آذر گل بیشترین شدت بیماری ( 20/97% ) ولی هیبرید دیررس CMSG6×R-43 کمترین شدت بیمار را نشان دادند. هم‌بستگی منفی شدت بیماری با وزن هزار دان، در صد روغن و قطر ثابت حاکی از اثرات منفی شدت بیماری از جنبه‌های مختلف بوده است. این بیماری به طور مستقیم موجب کاهش در صد روغن شده و از آنجایی که هدف از کشت و تولید این محصول تولید روغن می‌باشد به لذا بیشترین آسیب از این طریق خواهد بود. وزن هزار دانه نیز یکی از مهم‌ترین اجزای عملکرد می‌باشد لذا آسیب ناشی از شدت بیماری از طریق کاهش وزن هزار دانه نیز می‌تواند موجب کاهش عملکرد روغن شود. از آنجایی که اصولاً ارقام دیررس پررشد تر بود و متضاد بیشتری نیز دارند لذا هم‌بستگی منفی شدت بیماری و قطر ساقه ولی به شدت کمتر بیماری در ارقام دیررس و پررشد است .

آفتاب‌گردان، ژنوتیپ ، مقاومت، پوسیدگی ذغالی